BẠC LIÊU TRẢI QUA CUỘC BIẾN LOẠN
Từ năm Đinh Dậu 1777, cuộc tranh chấp giữa quân đội Tây Sơn và
quân đội chúa Nguyễn đến giai đoạn quyết liệt, vùng Bạc Liêu Cà Mau
từng là nơi chúa Nguyễn bôn tẩu. (Chúng tôi sẽ lần lượt kể các chuyện
trong khi « Gia Long tẩu quốc » nơi phần thứ II và phần thứ III).
Ngoài cuộc nổi loạn lớn ấy, còn có lắm cuộc biến động hãi hùng
trên vùng đất Bạc Liêu :
1) LOẠN HOA KIỀU PHỦ LIÊM
Thế sự tuần hoàn, hết suy đến thịnh.
Sau thời kỳ thua Tây Sơn xiểng niểng và chạy trối chết, lại đến hồi
Nguyễn Ánh nhờ ngoại viện trở phản công, Tây Sơn hết thời, Nguyễn Ánh
thống nhất giang san, lập triều đại nhà Nguyễn dưới danh hiệu Gia Long
hoàng đế.
Suốt thời đại Gia Long, Bạc Liêu không có gì lạ. Qua thời đại Minh
Mạng xảy ra cuộc nội loạn do Hoa kiều chủ xướng.
Năm 1840, một Hoa kiều Phủ Liêm gây loạn chống Nam triều.
Nguyên do : vua Minh Mạng vì tư thù nên xử tệ với công thần của tiên đế :
Tả quân Lê Văn Duyệt Tổng trấn thành Gia Định.
Lúc sống không dám ngang nhiên ngược đãi, vua Minh Mạng chờ
đến lúc Tả quân tạ thế mới dùng nghiêm luật nhục mạ đấng công thần, gây
công phẫn trong dân tâm, thúc đẩy nghĩa tử Lê Văn Khôi dấy lên. Trong bộ
tham mưu của Lê Văn Khôi có người Hoa kiều là Mạch Tấn Giai làm đầu
não. Do đó, khi binh triều dẹp xong Lê Văn Khôi chẳng khỏi đàn áp thẳng
tay đến người Hoa kiều ở rải rác khắp nơi trên lãnh thổ ta lúc bấy giờ.
