[←5]
Câu mở đầu nổi tiếng này của Đi tìm thời gian đã mất đánh dấu một tìm tòi mới về kỹ
thuật kể chuyện kể từ Proust trở đi. “Trong một thời gian dài, tôi đã thường đi ngủ sớm...”: Vào
thời gian nào trong đời người kể chuyện và trong truyện kể? Hiện nay người kể chuyện có còn
đi ngủ sớm nữa không? Proust đã xóa đi trong bản đánh máy lần cuối câu mở đầu: “Trong
những tháng cuối cùng ở ngoại ô Paris trước khi sống ở nước ngoài, thầy thuốc đã cho tôi sinh
hoạt theo một chế độ an dưỡng.” Nhằm mục đích tạo ra một hiệu quả trải mờ và phá vỡ ngay
tính đơn tuyến của tiểu thuyết trưởng thành. Truyện kể lắp ráp những trường đoạn của hồi ức và
lúc kể hoàn toàn không theo một thời gian lịch biểu nào. Chính vì vậy ta không thể dịch câu mở
đầu này một cách đơn giản gọn gàng hơn.
