CÁC KHÁI NIỆM VÀ ĐỊNH ĐỀ
Các nhà khoa học nghiên cứu về nhân thức quan tâm đến việc chúng ta
học tập được cái mới, sáp nhập học tập đó vào các khuôn khổ hiện tại, và
sử dụng thông tin để giải quyết vấn đề đi đến các quyết định, và các quá
trình đó của nhận thức cổ hiệu quà như thế nào đối với hành vi. Theo khoa
học nhận thức, chúng ta suy nghĩ bằng cách sử dụng có hệ thống các khái
niệm và các định đề. Một khái niệm là một tấp hợp tinh thần (như các đối
tượng hay các ví dụ) thành các phạm trù. “Cái cây” là một khái niệm phân
loại một số lớn các vật thể hoàn toàn khác nhau (kể cả cây sồi, cây cọ, cây
gỗ đỏ, và cây táo). “Chỗ ở” là một khái niệm bao gồm nhiều mục khác
nhau (như lều tuyết, cái lều, túp lều, căn hộ, nhà ở, và lâu đài ở). Một ví dụ
cụ thể về khái niệm được dùng phổ biến là màu sắc. Chúng ta thường chỉ
dùng tám phạm trù cơ bản hay các tên màu cụ thể, dù hệ thống thị giác của
con người có thể phân biệt khoáng 7 triệu rưỡi màu sắc (Brown và
Lannebeng 1954). Nếu bạn mô tả một cái áo sơ mi là màu đỏ, một ô tô là
màu xanh lá, hay bìa quyển sách là màu xanh dương, một người khác sẽ có
một ý kiến khá hay về màu sắc mà bạn đang mô tả.
Khi chúng ta suy nghĩ, chúng ta sử dụng các khái niệm và các phạm trù
mà chúng bao hàm. Ví dụ, nếu bạn được hỏi, “Bạn thích bánh mì kẹp xúc
xích hay thịt băm viên?” bạn có thể trả lời báng cách đề cập đến hai món
này mà không phải trông thấy thịt băm viên hay bánh mì kẹp xúc xích
trước mặt. Tương tự, nếu được hỏi “Bạn thích sức khỏe hay sự giàu có?”
bạn sẽ nhắc đến các ý niệm về khái niệm trừu tượng hơn để đưa ra câu trả
lời.
