CẦN VƯƠNG, ĐÔNG DU
Bút Ngữ
www.dtv-ebook.com
Chương 130
Việc đàn áp quân Cần Vương ở Trung Kỳ lúc này phần lớn do tướng
Pháp làm. Đề đốc nước Nam là quan tư Bađisô huấn luyện số lính tập đủ
đưa đi phối thuộc lính Pháp. Tuy vậy, quan Nam cũng phải tham gia phần
nào cho có danh nghĩa. Nguyễn Hữu Độ được vua phong là Thống suất
quân vụ đại thần. Độ cùng viên tướng Pháp chỉ huy vùng này là Muniê
trông coi việc đánh dẹp.
Hữu Độ tiếp Muniê, viên tướng mới đến nắm quyền chỉ huy quân sự
Trung Kỳ. Hữu Độ khoe công tích của quân Nam dưới quyền thống suất
của mình. Ông kể chuyện Nguyễn Thân - tướng thuộc hạ của ông, quê ở
Quảng Ngãi. Thân học dốt nhưng lại can đảm, nhiều mưu mô, thạo múa
gươm, cưỡi ngựa. Thừa hưởng ấm lộc của cha, Thân được cử làm Chánh sứ
sơn phòng. Khi có chiếu Hàm Nghi, Cử nhân Lê Trung Đình cùng bè đảng
nổi lên chiếm thành Quảng Ngãi, Thân liền đem quân chiếm lại và bắt
Trung Đình, lập công sớm nhất. Thân được Linh mục Đặng Đức Tuân ở
Bình Định, giới thiệu với quan Pháp Pơriđom, và được đặc biệt tin dùng.
Pơriđom giao cho Thân 200 khẩu súng mới để đánh nghĩa quân. Thân tự
mình đem quân đánh dẹp hoặc phối thuộc quân Pháp vây quét nhiều đội
nghĩa quân. Lần lượt bắt hoặc giết các thủ lĩnh nổi tiếng, từ Lê Trung Đình
đến Nguyễn Tự Tân (Quảng Ngãi), rồi đến Trần Văn Dự, Nguyễn Duy
Hiệu, Phan Thanh Phiên (Quảng Nam), và Mai Xuân Thưởng, Bùi Điền
(Bình Định)... Có trận Mai Xuân Thưởng chủ mưu bắt Thân, sai Bùi Điền
và Đỗ Điệt đem hai đội quân vây nơi Thân đóng đồn. Biết tin, Thân cho
200 lính chia làm hai mũi, bí mật theo đường hẻm tập hậu nghĩa quân. Một
mũi đốt đuốc nghi binh, khiến nghĩa quân bắn suốt đêm, hết đạn. Chờ trời
