Chương I
PHÂN CHIA VỐN
K
hi một người có một số tiền vốn ít ỏi chỉ đủ nuôi sống anh ta trong một
vài ngày hay một tuần lễ, chắc hẳn anh ta ít khi nghĩ đến dùng số vốn nhỏ
nhoi đó để kiếm thêm chút tiền lợi tức. Anh ta cố gắng chi tiêu tiết kiệm
càng nhiều càng tốt và tìm mọi cách dùng sức lao động bản thân để kiếm ăn
thêm trước khi số vốn đó bị tiêu dùng hết. Vậy, thu nhập của anh ta trong
trường hợp này chỉ hoàn toàn do sức lao động của anh ta mà có được. Đây
là tình trạng của quảng đại quần chúng lao động nghèo tại tất cả các nước.
Nhưng khi một người nào đó lại có trong tay một số tiền vốn lớn để để
nuôi sống anh ta trong nhiều tháng hay nhiều năm, tất nhiên người đó phải
tìm cách kiếm thêm lợi tức từ phần lớn số vốn có trong tay, và chỉ để lại
một số vốn nhỏ đủ để sinh sống cho đến khi nhận được số lợi tức đã dự
tính. Vậy, toàn bộ số tiền vốn của anh ta được chia ra thành hai phần: một
phần mà anh ta sử dụng để kiếm thêm lợi tức được gọi là tư bản hay vốn
đầu tư. Phần kia dùng để mua các vật phẩm tiêu dùng cần thiết cho đời
sống, và nó bao gồm, thứ nhất, một phần của số vốn ban đầu dành cho mục
đích nuôi sống anh ta, thứ hai, tiền lợi tức mà anh ta nhận được dần dần từ
bất cứ nguồn nào, và thứ ba, các thứ vật dụng mà anh ta đã mua từ những
năm trước đó bằng một trong hai khoản tiền nói trên, nhưng chưa hoàn toàn
tiêu dùng hết, như quần áo, đồ đạc trong nhà, và nhiều thứ khác nữa. Các
thứ đo, dù thuộc loại hàng thứ nhất, thứ hai hay thứ ba, đều là nằm trong số
tiền vốn mà con người thường dự trữ để sử dụng cho việc tiêu dùng trước
mắt của mình.
Có hai cách sử dụng vốn để mang lại lợi tức hay lợi nhuận cho người
có vốn.
Thứ nhất, vốn có thể sử dụng để chế tạo, sản xuất hoặc mua hàng hóa
rồi lại bán đi với một số tiền lãi nào đó. Vốn dùng theo cách nói trên không
