phủ và tướng lĩnh quân đội đều do Đảng bổ nhiệm và cất nhắc, hầu hết trong
số họ đều là đảng viên. Kiểm soát việc bổ nhiệm cán bộ giúp các nhà lãnh
đạo của Đảng có quyền ban phát chức tước cho cấp dưới để đổi lấy sự trung
thành của họ.
Nhóm thực quyền bầu chọn lãnh đạo
Các nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc như họ Giang và họ Hồ
không phải tranh cử ở những cuộc bầu cử phổ thông nhưng họ cũng không
hoàn toàn là những kẻ độc tài. Họ phải giành được sự ủng hộ của nhóm
“chọn và bầu”
, nhóm người trong Đảng có thực quyền bầu chọn lãnh đạo.
Nhóm người này, theo điều lệ Đảng, chính là Ban Chấp hành Trung ương
Đảng Cộng sản Trung Quốc với khoảng gần 200 ủy viên, họp một năm hai
lần và được Đại hội Đảng - họp 5 năm một lần - bầu ra từ 2.000 đảng viên.
Ủy viên của Ban Chấp hành Trung ương gồm quan chức của chính quyền
trung ương và của Đảng, quan chức cấp tỉnh, lãnh đạo quân đội do các nhà
lãnh đạo cao nhất bổ nhiệm. Ban Chấp hành Trung ương bầu ra các lãnh đạo
tối cao - Bộ Chính trị, Ban thường vụ Bộ Chính trị và tổng bí thư. (Bầu cử
thông qua bỏ phiếu kín, ứng cử viên do các lãnh đạo đương nhiệm đề cử.)
Việc phân chia quyền lực giữa các nhà lãnh đạo và Trung ương Đảng đi theo
cả hai chiều, trong một mối quan hệ mà tôi gọi là “trách nhiệm giải trình có
đi có lại”. Các quan chức là ủy viên trung ương Đảng có trách nhiệm báo
cáo với những lãnh đạo của Đảng - người đã bổ nhiệm họ. Đồng thời, những
nhà lãnh đạo Đảng phải báo cáo với các ủy viên trung ương - người đã bầu
họ. Mặc dù quyền lực đi theo hướng từ trên xuống lớn hơn là từ dưới lên,
nhưng quyền lực đi theo cả hai hướng. Điều này rất giống với mối quan hệ
giữa Giáo hoàng và Hồng y đoàn trong giáo hội Công giáo.
Làm thế nào để một nhà lãnh đạo giành và duy trì được sự ủng hộ của
nhóm người có thực quyền bầu chọn lãnh đạo? Việc kết bè kéo cánh thông
qua sự bảo trợ, đỡ đầu là một phần của cân bằng. Mặc dù vậy, hiện nay thực
tế các hiện tượng phe phái phức tạp hơn ngày xưa. Nhiều quan chức củng cố
các mối quan hệ cùng lúc với nhiều cấp trên thay vì chỉ chăm chăm bợ đỡ
