IV. Thế thứ các triều đại trong buổi đầu của kỉ nguyên độc lập,
tự chủ và thống nhất
Năm 905, lợi dụng sự đổ nát của nhà Đường, Khúc Thừa Dụ (một hào
trưởng quê ở Hồng Châu, nay thuộc Hải Dương) đã khôn khéo thành lập
một hệ thống chính quyền độc lập, tự chủ và thống nhất. Từ đó, kỷ nguyên
độc lập, tự chủ và thống nhất bắt đầu được thiết lập. Trong kỉ nguyên lớn
này, giai đoạn từ năm 905 đến hết thời Tiền Lê (1009) là giai đoạn đầu, giai
đoạn có ý nghĩa xây dựng và từng bước khẳng định, gồm các triều đại sau
đây:
01) Họ Khúc (905-930)
Cuối năm 905, lợi dụng khi chính quyền đô hộ của nhà Đường trên đất
nước ta bị tan rã, Khúc Thừa Dụ xưng là Tiết độ sứ (tên chức danh của
quan đô hộ Trung Quốc đối với nước ta lúc bấy giờ). Ngày 7 tháng 2
năm 906, nhà Đường buộc phải thừa nhận chức tước của Khúc Thừa
Dụ, đồng thời, còn gia phong cho Khúc Thừa Dụ hàm Đồng bình
chương sự.
Sau Khúc Thừa Dụ, con và cháu của ông vẫn tiếp tục giữ vững chính
sách ứng xử khôn khéo với nhà Đường. Như vậy, tuy chưa xưng đế
hoặc xưng vương, thậm chí còn tự coi là quan lại của Trung Quốc; tuy
chưa đặt quốc hiệu và niên họ … nhưng, họ Khúc thực sự đã có công
đặt nền tảng căn bản đầu tiên cho kỉ nguyên độc lập, tự chủ và thống
nhất của nước nhà.
Họ Khúc nối truyền được ba đời, gồm:
Khúc Thừa Dụ: 905-907
Khúc Hạo: 907-917
Khúc Thừa Mỹ: 917-930.
02) Họ Dương (931-937)