27. Lý Công Bình mất công trạng
Đầu năm Mậu Thân (1128), nghĩa là ngay khi vua Lý Thần Tông vừa
mới lên ngôi, nước ta bị Chân Lạp
, đem quân đến quấy phá. Sách Đại
Việt sử kí toàn thư (bản kỉ, quyển 3, tờ 30 a-b) cho biết rằng, ngày Giáp
Dần (tức ngày 29 tháng 1), hơn hai vạn quân Chân Lạp tiến vào đánh phá ở
bến Ba Đầu của châu Nghệ An. Vua Lý Thần Tông sai quan Nhập nội Thái
phó là Lý Công Bình cầm quân di đánh giặc. Ngày Quý Hợi (tức ngày 3
tháng 2), Lý Công Bình đã đánh bại quân Chân Lạp ở bến Ba Đầu, bắt
được cả chủ tướng của chúng và rất nhiều quân lính. Thắng trận xong, Lý
Công Bình lập tức cho người đưa thư về triều báo tin. Cũng sách nói trên
(tờ 31-a) chép rằng:
“Thư báo tin thắng trận của Lý Công Bình đến kinh sư. Ngày Mậu Thìn
(tức ngày 15 tháng 2 – ND), Vua ngự đến hai cung Thái Thanh và Cảnh
Linh cùng các chùa quán trong thành để làm lễ tạ ơn Phật và Đạo đã ngầm
giúp cho Công Bình đánh được người Chân Lạp.
Lê Văn Hưu nói: ‘Phàm việc trù tính ở trong màn trướng đều là công của
người tướng giỏi cầm quân làm nên. Thái phó Lý Công Bình phá được
quân Chân Lạp vào cướp ở châu Nghệ An và sai người báo tin thắng trận,
Thần Tông đáng lẽ phải làm lễ cáo thắng ở Thái Miếu
đình để thưởng cho bọn Công Bình về công đánh giặc, đàng này lại quy
công cho Phật và Đạo đi các chùa quán để lạy tạ, như thể không phải là
cách để ủy lạo kẻ có công và cổ vũ chí khí của quân sĩ”.
Lời bàn
Lý Công Bình vui nhận mệnh vua mà đem tướng sĩ đi đánh giặc, cũng có
thể nói là trung thần Công Bình xuất quân chỉ mới được mấy ngày đã có tin
thắng trận báo về, cũng có thể nói rằng ông là người có tài làm tướng.
Thưởng người có công, trị người có tội là lệ thường của mọi thời. Tiếc thay,
Lý Công Bình chẳng được hưởng sự công bình, bởi vua u mê, cái gì cũng
cho là trời Phật làm nên chứ chẳng phải sức người. Sau, đến năm Đinh Tị
(1137), ông lại phải thêm một phen cầm quân đi đánh Chân Lạp ở Nghệ
