50. Tình nghĩa vợ chồng của vua Lý Huệ Tông
Lý Huệ Tông (1210-1224) tên húy là Sảm, con trưởng của Cao Tông.
Tiếng là vua nhưng chẳng mấy khi được sống yên ổn ở kinh thành Thăng
Long, ngược lại, luôn phải bôn tẩu đó đây bởi những cuộc xâu xé giữa các
phe phái trong triều đình đương thời. Chạy mãi thì mất uy, sai bảo chẳng
còn ai nghe nữa, có lúc Nhà vua chỉ còn vỏn vẹn trong tay vài ba chục
người theo hầu.
Với Lý Huệ Tông, quả đúng là “họa vô đơn chí”, đang khi bôn tẩu gian
nan thì cuộc xung đột trong nội bộ hoàng tộc lại bùng nổ quyết liệt, giữa
một bên là Đàm Thái hậu (mẹ đẻ của Lý Huệ Tông) và một bên là Trần Thị
Dung (vợ của Lý Huệ Tông).
Trở lại chuyện cũ, hồi Lý Huệ Tông còn là Thái tử, bởi cuộc náo loạn
kinh thành năm 1209 mà Lý Huệ Tông phải chạy đến Hải Ấp
. Tại đây,
Huệ Tông đã kết hôn với con gái của Trần Lý là Trần Thị Dung, năm đó,
Huệ Tông 15 tuổi. Nhưng, cuộc hôn nhân này không được vua cha là Lý
Cao Tông chấp thuận. Tháng 3 năm 1210, Lý Cao Tông đã sai quan
Thượng phẩm phụng ngự là Đồ Quảng đến Hải Ấp đón Huệ Tông về, còn
Trần Thị Dung thì bắt phải trở về với cha mẹ đẻ. Mấy tháng sau, Lý Cao
Tông mất. Lý Huệ Tông lên nối ngôi và công việc đầu tiên của Nhà vua trẻ
tuổi này là cho người di đón Trần Thị Dung. Gia đình Trần Thị Dung lấy cớ
giặc giã chưa yên nên chưa cho đón. Sau nhiều lần bị ngăn trở, cuối cùng,
Trần Thị Dung cũng đến được với Lý Huệ Tông, song, cũng kể từ đó, bà
luôn bị Đàm Thái hậu. tìm cách bức hại. Sách Đại Việt sử kí toàn thư (bản
kỉ, quyển 4, tờ 29 a-b) chép rằng:
“Mùa xuân (năm Bính Tí, 1216 – ND) sách phong Ngự nữ
(chỉ bà
Trần Thị Dung – - ND) làm Phu nhân Thuận Trinh. Thái hậu cho Trần Tự
Khánh (anh Trần Thị Dung – ND) là kẻ phản trắc, thường chỉ Phu nhân mà
nói là bè đảng của giặc, bảo Vua bỏ và đuổi đi. (Thái hậu) lại sai người nói
với Phu nhân rằng phải tự sát. Vua biết bèn ngăn lại. Thái hậu bỏ thuốc độc
vào đồ ăn thức uống của Phu nhân, nên mỗi bữa ăn, Vua chia cho Phu nhân
