Lời nói đầu
Bạn đọc yêu quý,
Trong tay bạn là tập 69 giai thoại thế kỉ XVII, tức là tập thứ 7 của bộ
Việt Sử Giai Thoại gồm 8 tập. Với bạn, đây có thể chỉ đơn giản là một
cuốn sách nhỏ, bình thường như mọi cuốn sách khác trong tủ sách của bạn,
nhưng với tác giả, đây là công sức của cả một thời, là kết quả chăm lo và
giúp đỡ rất thịnh tình của Nhà xuất bản Giáo dục.
Sử cũ ngồn ngộn sự kiện và tư liệu. Những câ đại bút của cha ông đã dày
công chắt lọc và ghi chép những gì xét thấy hữu ích cho đời sau. Một lời
khen là một lời nhắn nhủ con cháu hãy cố gắng noi theo, một lời chê là một
một lần răn đe nghiêm khắc hậu thế rằng chớ bắt chước mà thân bại danh
liệt. Lời khen không ngại ban cho cả những người vô danh, sống lầm lũi ở
dưới đáy của xã hội, lời chê cũng chẳng sợ uy quyền, thẳng thắn cả với
những bậc chễm chệ trên ngôi cao tước cả. Công việc đắp nền đạo lí của sử
sách ngàn xưa thật là lớn lao, tâm thành của các bậc tiên hiền thật là khả
kính. Mỗi trang sử cũ là một phần tâm huyết của cha ông, là một góc của
kho di sản văn hóa vô giá mà tổ tiên thương trao lại.
Nhưng, hẳn bạn đọc cũng đều biết, tổ tiên kí thác tâm ý của mình qua
những trang chữ Hán. Chính sử viết bằng chữ Hán với hàng lọat những
điển lệ chặt chẽ khiến cho việc cảm nhận rất khó khăn. Ngày nay Hán học
đã suy tàn, cũng phải gian nan lắm, hậu sinh mới có thể hiểu được. Bởi lí
do đó, nếu bạn thấy tác giả của bộ Việt Sử Giai Thoại có chỗ nào đấy tỏ ra
bất cập, thì xin hãy rộng lượng bỏ qua và vui lòng chỉ giáo cho.
Hiểu sử cũ đã khó, hiểu sử cũ viết về TK 18 là thế kỉ đầy những biến cố
sâu sắc và lớn lao, lại càng khó hơn. Còn đó sông Gianh, như lưỡi gươm
cắt đôi xứ sở. Còn đó Đàng Ngoài, cung vua và phủ chúa, chung hoàng
thành mà chẳng chung nỗi ưu tư. Còn đó Đàng Trong, những cuộc mưu
toan hãm hại nhau để giành quyền bính giữa những người trong tôn thất Và
còn đó … trên khắp đất nước ta, những cuộc vùng lên khuấy nước chọc trời
của hàng vạn những người nông dân đói khổ. Vâng, TK 18 là thế kỉ của
