tên bà ta, gốc Thổ, đã đưa nhân viên ông đến sự sai lầm. Tuy nhiên chính
các việc đó không chứng minh được gì và người đàn bà khốn khổ vĩnh viễn
xa rời xong chảo, nơi ngời chiếu những bữa ăn chay buồn bã của con người
đạo đức giả nhất Đức quốc.
Tôi muốn chấm dứt chương này bằng cách kể lại những phiền hà của
Hitler đối với gia đình Bộ trưởng tuyên truyền Goebbels.
Trên quan điểm thông minh, không ai chối cãi Goebbels hơn hẳn mọi
thuộc hạ của Hitler. Hitler xem trọng ông đúng theo giá trị của ông như một
nhà tuyên truyền tài ba chứ không như một chiến hữu trong những giờ đầu.
Ông gọi ông ta dưới cái tên là kẻ chiến thắng Bá Linh. Hitler ưa thích hội
đoàn của vị bộ trưởng cà thọt của ông. Mỗi khi khuôn mặt kiểu Machiavel
của ông xuất hiện, tôi cảm thấy Hitler vui thích một cách thành thực. Các
cuộc nói chuyện của họ luôn luôn sống động và bóng bẩy với những nét trí
thức. Ở bàn ăn, sự thông minh chói ngời và tài biện chứng bén nhọn của
Goebbels đã nghiền nát các thực khách, ông có thói quen hay chọn một
người Thổ để làm đề tài khôi hài. Ông có một tài năng khá cao để lố bịch
hóa một người bằng cách bắt chước hành động, cử chỉ của người đó hay kể
lại các câu chuyện về người đó vói một sự nóng bỏng và đầy màu sắc như
thật. Goebbels là kẻ có tài chiến đấu, một đối thủ đáng ngại dùng nhiều
mưu lược nhất.
Hitler thường đến nhà Goebbels cho đến năm 1939, ông có nhiều cảm
tình với bà Goebbels, người mà bên ngoài có vẻ bồng bột, lại có thể rất xa
cách và kín đáo. Trí óc và nét thanh nhã của bà đã tạo một sự duyên dáng
cho những kẻ đến gần bà. Hitler ưa thích sáu đứa con của Goebbels, được
nuôi dạy cẩn thận và sớm thông minh. Hitler cũng thích khách khứa của
Goebbels vì ông có dịp gặp các nghệ sĩ mà ông luôn vui thú đối với họ.
Nên chú ý rằng Goebbels ít có năng lực mang lại cho Hitler niềm vui thú
chính trị.
Goebbels ít chịu khổ hạnh, nhưng cũng không sống duy vật, chỉ có
thông minh và trí óc là có giá trị dưới con mắt ông. Trong chức vị Bộ
trưởng Tuyên truyền, ông thống trị mọi người nhờ một ít khéo léo đúng chỗ
nhưng hay dùng đi dùng lại, nên mất bớt hiệu năng.
