8 TỐ CHẤT TRÍ TUỆ QUYẾT ĐỊNH CUỘC ĐỜI MỘT NGƯỜI ĐÀN ÔNG - Trang 429

(9) Sông Pô dài nhất nước Ý có 670 km, sông Parana dài 4.700 km chạy
qua một đồng bằng mênh mông của nước AcHentina, rồi hợp với sông
Uruguay làm thành sông Riôđê la Plata.
(10) Nam Mỹ không có cọp, chỉ con Jaguar là một thứ báo, và con Puma
hơi giống cọp, nhưng da không có vằn và quen ở trên cây.
(11) Tiếng Ý nghĩa là 'cậu con trai'.
(12) Rôxariô là thành phố lớn, cảng sông sầm uất của tỉnh Xantaphê nông
nghiệp rất phát đạt.
(13) Đất nước Ý nghèo, cuối thế kỉ XIX, mỗi năm có đến nửa triệu người
phải di cư đi tha phương cầu thực, phần lớn là sang châu Mỹ La Tinh, nhất
là sang AcHentina, và lắm nơi họ bị hắt hủi, bạc đãi. Chi tiết này rất hiện
thực.
(14) Ở Lômbacđia, người ta nói một thứ thổ ngữ là tiếng Lômba, khác tiếng
Ý phố thông, vì đó là tiếng của những bộ lạc người Lômba, gốc Giec\-
manic đem theo vào miên Bắc Ý khi họ tràn vào, trong thế ki VI.
(15) Dặm ở đây là đơn vị đo lường của Anh, bằng 1.609m.
(16) Buenas noches là tiếng Tây Ban Nha chúc ngủ ngon.
(17) Pèon là người Tây Ban Nha, hoặc làm người dẫn đường, hoặc chăn
súc vật, hoặc chở xe bò trong những miền núi ở châu Mỹ La Tinh, Pèones
là nhiều người pèon.
(18) Mạch Anpi ở miền Bắc nước Ý, sừng sững trên đồng bằng sông Pô,
nơi đã bắt đầu những cuộc đấu tranh giành độc lập và thống nhất của dân
tộc Ý.
(19) Mạch Anđetx chi chạy từ Đất Lửa lên đến eo Panama trên 7500km,
chỉ hơn sau mươi độ vĩ tuyến thôi, nghĩa là làm cột xương sống cho châu
Nam Mỹ; còn xương sống của châu Bắc Mỹ chạy lên đến gần Bắc Cực
được gọi là mạch núi Tây, trong ấy có mạch Núi Đá ở Hoa Kì và Canada.
(20) Thổ dân châu Mỹ, thường cũng gọi là da đỏ.
(21) Tiếng Tây Ban Nha gọi phụ nữ một cách cung kính.
(22) Tên bà mẹ Maccô là Giuxêppa, gọi theo tiếng Tây Ban Nha là
Hôxêpha, vì ông bà chủ là người Achentina và nói tiếng Tây Ban Nha.