Anh không dừng ở bậc tam cấp, mà đi nhanh xuống. Tâm hồn anh tràn đấy
niềm hân hoan, khao khát tự do, không gian rộng rãi. Trên đầu anh, vòm
trời trải rộng bao la, chi chít những vì sao hiền hoà lấp lánh. Dải ngân hà
chẻ đôi trải dài từ thiên đỉnh tới chân trời, lúc này vẫn còn mờ mờ. Đêm
tươi mát và thanh vắng hoàn toàn bất động, chùm lên trái đất. Những ngọn
tháp màu trắng và những nóc nhà thờ bọc vàng lấp lánh trên nền trời xa xa.
Những đám hoa mùa thu lộng lẫy trong những bồn hoa quanh nhà thiếp
ngủ cho đến sáng. Cái tĩnh lặng của thế gian dường như hoà với cái tinh
lặng của bầu trời, bí mật của thế gian tiếp cận với bí mật của tinh tú…
Aliosa đứng nhìn và bỗng nhiên đổ vật xuống đất.
Anh không biết vì sao anh ôm lấy đất, anh không hiểu rõ tại sao một ý
muốn không thể cưỡng lại được thôi thúc anh hôn đất nhưng anh vừa hôn
vừa khóc nức nở, nước mắt như mưa, và với tình cảm cuồng nhiệt, anh thề
sẽ yêu đất, yêu mãi mãi. "Hãy tưới cho đất những giọt nước mắt vui của
con và hãy yêu những giọt nước mắt ấy…" - mấy lời đó ngân vang trong
tâm hồn anh.
Anh khóc gì? Ôi, trong trạng thái xuất thần, anh khóc cả những vì sao trên
bầu trời không sâu thẳm đang lấp lánh với anh, và "không xấu hổ về sự
cuồng nhiệt ấy". Dường như những sợi chỉ từ vô vàn thế giới ấy của Chúa
đều tức thời hội tụ lại trong tâm hồn anh, và tâm hồn anh run lên vì "tiếp
xúc với các thế giới khác. Anh muốn tha thứ cho tất cả, về mọi sự và muốn
cầu xin tha thứ. Ôi, không phải xin tha thứ cho mình, mà cho mọi người về
mọi sự, còn "những người khác cũng cầu xin cho tôi", - những lời đó lại âm
vang trong tâm hồn anh. Nhưng mỗi lúc anh càng cảm thấy rõ ràng, dường
như sờ mó thấy, một cái gì ràn chắc, kiên cố như vòm trời này nhập vào
(âm hồn anh. Một ý tưởng gì không rõ ngự trị trong trí óc anh, lần này thì
suốt đời, mãi mãi. Khi sụp xuống đất, anh là một chàng trai yếu ớt. Khi
đứng lên anh đã là một chiến sĩ cứng rắn, anh bỗng ý thức được và cảm
