BA CHỊ EM NHÀ HỌ TỐNG - Trang 35

lại xuất ngoại vận động sự ủng hộ của Âu Mỹ. Nhưng Tôn Dật Tiên vẫn chỉ
gặp được thất bại như trước. Tuy Tôn Dật Tiên thất bại đối với quốc tế,
nhưng quần chúng vẫn coi ông là người khai sáng ra công cuộc Phản Thanh
Phục Minh, tuy chính bản thân ông chưa bao giờ thành công chiếm được
một tấc đất của nhà Mãn Thanh, trong tất cả những cuộc nổi dậy khởi nghĩa
của ông. Ngày 25-12-1911, Tôn Dật Tiên trở về Thượng Hải, và được dân
chúng đón tiếp như một vị anh hùng. Tôn Dật Tiên đến cư ngụ tại nhà Tống
Giáo Nhân, và thương nghị cùng các cộng sự.
Phe phản loạn chống nhà Thanh đang ở trong tình trạng chia rẽ, không lãnh
tụ nào chịu lãnh tụ nào, mặc dù họ chiếm được miền nam Trung Hoa và đặt
thủ đô tại Nam Kinh. Các phe phái muốn bầu một vị minh chủ làm tổng
thống để lãnh đạo công cuộc Phản Thanh, nhưng các cuộc họp bầu của họ
đều đưa đến thất bại. Cuối cùng họ đồng ý tìm một người có thể dung hòa
được mọi phe phái khác nhau. Chính vì thế, mọi phe phái đều quay về Tôn
Dật Tiên, và bầu ông vào chức tổng thống lâm thời của nước Cộng hòa
Trung hoa.
Ngày 1-1-1912, Tôn Dật Tiên tuyên thệ nhậm chức tổng thống lâm thời đầu
tiên của nước Cộng hòa Trung hoa tại Nam Kinh. Đó là một ngày trọng đại
cho phe cách mạng Trung hoa. Tất cả gia đình Tống Giáo Nhân đều có mặt
tại Nam Kinh trong ngày lịch sử ấy. Tống Giáo Nhân cực kỳ hoan hỷ; ông
và cô con gái lớn Ái Linh có mặt thường xuyên tại Nam Kinh trong thời
gian Tôn Dật Tiên giữ chức tổng thống lâm thời.
Tôn Dật Tiên thành lập nội các, nhưng chính phủ của ông không có ngân
sách. Ông định vay tiền các nước tây phương, nhưng với cái danh nghĩa
chính phủ "lâm thời" nên không nước nào chịu cho ông vay tiền. Cuối cùng
ông phải vay một số tiền lớn của Nhật Bản, và dùng các mỏ sắt tại Hán
Khẩu làm bảo đảm. Nhưng Tôn Dật Tiên không có kinh nghiệm về hành
chánh, vì từ trước ông chưa hề giữ một chức vụ nào trong chánh quyền.
Ông chỉ có kinh nghiệm thuyết giảng cho quần chúng về công cuộc cách
mạng. Không những thế, ông gặp phải sự chống đối của những người thuộc
tỉnh khác. Ông vốn là người Quảng Đông, và nhiều người than phiền ông
bổ nhiệm quá nhiều người Quảng Đông vào chính phủ. Trong tình thế đó,