- Ấy chết, tôi cứ tưởng hôm nay đến thằng tư Nhỡ?
Chẳng ai trả lời lão điếc lại say rượu. Không biết có phải vì cái khổ đã đau
đớnlắm rồi, lại nghe nhiều rồi, chẳng mấy người muốn nói nữa. Một lát, cái
bà lão lúc nãy lại hỏi: “Nó lắm vợ quá, năm vợ, mười bốn con, đã ai lên
đấu nó cái tôi bóc lột ấy chưa?” Cũng không ai trả lời cau hoii ngu ngơ.
Một người dáng như tổ trưởng, xách cái gậy lảng vảng đến. “Đây không
phải cái chợ. Ai xì xào nữa người ta cắt lưỡi đấy.
Cả nghìn con người lại im như tờ. Khi một loạt tiếng súng toả khói xanh
um lên, đám đông ở dưới đẩy nhau chạy. Ai cũng khiếp tiếng nó. Người hãi
máu, bịt mắt lại. Người nhốn nháo ra các ngả. Tiếng trống cả rung của đội
thiếu nhi nói lên khua rầm rầm, vang vạng. thế là địa chủ Thìn chết, chết
trước khi phục, chẳng biết địa chủ mà bị xử chậm lại gặp đội sửa sai thì có
được tha không, nhưng dẫu có may mắn thế, chắc lão cũng ốm chết trước
đấy lâu rồi.
Thế mà ngay tôi ấy lại có họp - một tổ cán bộ đoàn uỷ xuống huyện vận
động sản xuất và hô hào đóng thuế nông nghiệp. Việc hoả tốc phải quán
triệt ý nghĩa quan trọng vụ mùa tới và định mức thuế tạm thu. Mọi đêm,
cuộc họp nào cũng chật cứng ra cả ngoài sân đền. Tối nay mỗi xóm có tổ
vài người gom lại. Hơn mấy chục đầu lố nhố, đi mít tinh cả ngay lại xem
bắn người, khiếp quá chưa lại sức, hay tan tác đâu chưa hoàn hồn về, hay
sợ lại phải họp oqr gần cái bãi tha ma ban trưa, người ta hốt hoá ỳ ra.
Những việc cấp bách không thể hoãn, tối mai tổ cán bộ huyện đã sang làng
khác.
Cuộc họp lèo tèo mà vẫn hỗn dộn triền miên như mọi khi. Một cán bộ đọc
to thư của liên khu kêu gọi đóng thuế nông nghiệp, sau phổ biến bốn câu
hỏi để lần lượt thảo luận. Vài người - có những người đã thành thói quen ở
cuộc họp nào cũng hay nói, nói nhiều, đã quen mặt và nhàm tai, cả đám
người khác rúc đầu vào canh tay, làm con vịt ngủ.
Rồi cán bộ trịnh trọng phổ biến mức thuế của xã cho xóm: vụ này tạm thu
năm tấn. Cán bộ xoè hai bàn tay làm loa nói to kêu gọi mọi người thi đua
đóng thuế. Hai tổ trưởng nông hội ngủ từ lúc nào, có người đằng sau đẩy
vào đít, bật dậy, ú ớ giơ tay: