Tô Hoài
Ba người khác
Chương 1
C
ác đội công tác vùng đồng bằng hạ lưu sông Hồng kéo về tổng kết đợt ở
huyện lỵ, đông có đến cả nghìn con người. Suốt tháng triền miên nghe kể
thành tích và những anh những chị rễ, chuỗi ở xã lấy lên nay đã thành cán
bộ đội vừa khóc vừa nói về cuộc đời bị đày đoạ xưa kia.
Một việc tôi nhớ mãi. Có một cố nông quê huyện Nga Sơn được lên cán bộ
đội đã đi làm cải cách hai đợt. Anh kể lại đời anh, cả hội trường hàng nghìn
người ai cũng ngậm ngùi, các chị khóc sướt mướt. Sổ tay tôi đặt trên mặt
túi dết kê đầu gối mà không ghi được chữ nào. Tôi đã nghe bao nhiêu
chuyện kể khổ ở hội nghị, ở tổ rễ chuỗi, nhưng chưa khi nào nghe choáng
váng ghê rợn đến thế. Ban ngày anh đi cày, tối tắm rửa sạch sẽ rồi vào
giừơng cả đêm phải ngậm bởi thằng địa. Thằng địa bị bệnh tim la, mút đến
