Phụ Biên : CÀ MAU
Một quận xưa nổi tiếng của Bạc Liêu và quận Năm Căn, nằm trong địa
phận Cà Mau, tức An Xuyên nay.
Trước khi được nâng lên hàng một tỉnh, Cà Mau trong 74 năm là
một quận của tỉnh Bạc Liêu.
Thoạt tiên chỉ là một cái trũng, nhờ có vịnh Xiêm La (Thái Lan) bồi
đất dần lên cao thành một cánh đồng ruộng mênh mông có đất phân và đất
phèn pha trộn, Cà Mau không bao lâu đã biến thành trù phú nhất nhì của
miền Nam, thu hút ngày càng đông dân chúng đến sinh cơ lập nghiệp.
Ở miền nầy, đến mùa gió nồm thì nước biển dâng lên làm cho nước
mưa ứ đọng mãi hằng năm như ở Đồng Tháp Mười, và mọc đầy những cây
đước, tràm, vẹt. Vì nước đọng không chảy được, lá cây rụng lâu ngày mục
nát làm cho thúi nước và trở thành màu đen. Do đó, đồng bào gốc Miên
thường quen gọi là « Khamau » nghĩa là một xứ nước đen, và người Việt
Nam ta biến âm thành « Cà Mau ». Đến lúc người Pháp thôn tính Việt Nam
đặt nền đô hộ, Cà Mau lập thành một quận trực thuộc tỉnh Bạc Liêu.
Sau khi hiệp định Genève ra đời, Việt Minh đến tập kết tại Cà Mau
trong vòng 6 tháng.
Ngày 9-3-56, theo sắc lịnh số 32/NV của chính quyền Sài Gòn,
quận Cà Mau trở thành tỉnh Cà Mau. Bảy tháng sau, sắc lịnh số 45/NV
ngày 22-10-56 sửa đổi ranh giới và tên các tỉnh Nam Việt, tỉnh Cà Mau
được đổi tên là An Xuyên.
Cuốn sách này tuy chỉ nhắm riêng tỉnh Bạc Liêu, chúng tôi vẫn phải
dành một phần quan trọng cho Cà Mau vì sự liên hệ mật thiết giữa hai tỉnh.
Vị Trí – Địa Giới
