Tác giả chỉ xét riêng ở châu Âu. Ở Đông Á chúng ta, cho tới thế kỉ
XIX, chỉ có chiến tranh xâm lăng. Trung Hoa khi mạnh thì xâm lăng các
nước chung quanh (trừ Nhật Bản vì cách biển) để mở mang bờ cõi; khi yếu
thì bị các dân tộc chung quanh – nhất là các dân tộc du mục ở phía Bắc và
phía Tây – xâm lăng. Dân tộc ta đời Lý, thừa lúc nhà Tống suy vi, cũng
tính chiếm Hoa Nam nhưng không thành công. Trung Hoa thời đó vì đất
đai quá rộng, vì thiếu phương tiện hoặc vì chưa giỏi tổ chức, nên không biết
bóc lột, khai thác triệt để các nước bị họ chiếm, và cơ hồ chỉ chú trọng tới
sự đồng hoá các dân tộc chung quanh thôi. Rồi từ thế kỉ XIX, Đông Á (kể
cả Trung Hoa) lại bị những chiến tranh xâm lăng của người da trắng, tàn
nhẫn hơn nhiều, hiện nay chưa dứt.
