BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 154

có thể có người Pháp trà trộn vào lấy danh nghĩa phái bộ Đồng minh, có nhiệm
vụ điều tra, tìm hiểu số phận phi công Đồng minh bị Nhật bắn rơi trên chiến
trường Đông Dương trước đây, và tiếp tế cho tù binh Pháp. Họ được chính
quyền địa phương đón tiếp nồng nhiệt, nhân dân đứng chật hai bên đường Tự
Đức mang cờ, biểu ngữ "Hoan nghênh phái bộ Đồng minh (Welcome to the
Allied Mission), "Quyết chiến đấu cho nền độc lập của Việt Nam (Struggle for
independence of Vietnam), "Nước Việt Nam của người Việt Nam" (Vietnam to
vietnamese) hoan nghênh phái bộ Đồng minh. Trong buổi tiếp kiến chính quyền
địa phương, phái bộ Đồng minh nhắc lại sự kiện thả dù tiếp tế cho Pháp kiều
tuần trước. Đại diện chính quyền giải thích: sở dĩ có vụ đụng độ đó là do trước
đó 8 ngày có vụ biệt kích Pháp nhảy dù xuống Hiền Sĩ cách Huế 25 cây số về
phía Tây, yêu cầu từ nay muốn tiếp tế cho tù binh và Pháp kiều, xin chuyển qua
Uỷ ban nhân dân tỉnh(2). Tại khách sạn Morin phái bộ tiếp xúc với Pháp kiều,
hứa sẽ chuyển giúp thư tín. Từ mùa thu 1940 những người Pháp ở Huế cũng
như nơi khác không gửi được gì về gia đình ở Pháp vì từ khi bại trận, mọi quan
hệ thư tín và buôn bán giữa chính quốc và Đông Dương hầu như bị cắt đứt. Một
nhà báo Mỹ liên lạc được với Pháp kiều, mang theo thư từ Nam Kỳ và cả những
tin tốt lành. Có những người thân trong gia đình của binh sĩ Pháp đi thoát về Sài
Gòn vượt qua cả nghìn cây số đường rừng phần lớn là phía Lào, con đường họ
đi sau này được gọi là đường mòn Hồ Chí Minh. Nhiều người trong bọn họ bị
ốm dọc đường nhưng vẫn cố đi thoát vào đến Sài Gòn.
Điều kiện sống trong khu phố Tây sút kém hẳn. Người Pháp phải đặt mua thực
phẩm tại một cửa hàng tiếp tế do Việt Minh phụ trách. Sau khi trả tiền được lĩnh
một tích kê hẹn hôm sau lấy hàng. Không còn bánh mỳ, bơ, cà phê, những đồ
ăn, thức uống quen thuộc của người Pháp, nhưng lại được Việt Minh coi là đồ
xa xỉ.
Đêm đêm nghe thấy nhiều tiếng súng chẳng biết vì lý do gì, ai bắn và bắn ai,
những tin đồn thảm sát. Từng đêm người sống trong khu đi nằm với câu hỏi
đêm nay sẽ là đêm cuối cùng chăng. Rồi những hồi trống rung lên càng dồn dập
vào buổi sáng sớm.
Giọng điệu đã trở nên căng thẳng nhất là từ sau ngày Pháp gây hấn ở Nam Bộ,
23 tháng 9 năm 1945.
Tình hình đó khiến Paris lo ngại. Một báo cáo đề ngày 22 tháng 9 năm 1945 của