BÃO TÁP CUNG ĐÌNH - Trang 134

tới hai lần – Thật tình ta không hình dung nổi. Ngay cả trong mơ, cũng
không vẽ ra được một bộ mặt xã hội ghê rợn đến thế. Cho nên, ta nghĩ:
những người có trọng trách trong bộ máy quốc gia, nếu không nghĩ đến dân
mà chỉ nghĩ đến thân, trước sau gì rồi cũng sụp đổ. Dù sao thì họa lớn cũng
đã qua. Nhưng nó còn để lại không ít những tàn dư nhức nhối. Ta muốn
ông – một người đã chứng kiến cảnh đau lòng đó, ông phán xét như thế nào
về vụ tàn sát tháng tám năm Nhâm thìn (1232)? Hồi đó ta lờ mờ rằng có
một mưu đồ khởi nghĩa ở Hoa Lâm(3).
- Trình bệ hạ, việc này thần biết rõ. Đó là vụ phản loạn chứ không phải một
cuộc khởi nghĩa. Ngày ấy mới thống nhất thiên hạ được vài năm. Bản triều
ta đang gồng sức lên cùng với trăm họ, hàn gắn lại những gì bị tàn phá, sau
nhiều năm biến loạn. Công cuộc phục hưng đang nhen nhóm, thì có một
bọn người lôi cuốn nhau hợp thành bè đảng, chống lại triều đình. Mượn cớ
làm lễ tế các vua nhà Lý. Đầu đảng từ các nơi đổ về, rủ rê một số người
trong tôn thất; dựng cờ “Phù Lý diệt Trần”, kéo nhau nhóm họp tại hương
Hoa Lâm huyện Đông Ngàn, là đất quê của Lý Thái tổ. Thái sư phát giác ra
mưu đồ đó, nên lập kế giết đi.
Tâu bệ hạ, thiển ý của hạ thần: Triệt bỏ các cuộc nổi loạn là việc làm cấp
bách của triều ta. Nếu không thì không đi vào đại định được. Nhưng cùng
một lúc giết cả mấy trăm người, bất phân tội lỗi nặng nhẹ thì quả là một
việc làm tàn bạo. Phi Trần thái sư ra, không ai dám quyết. Nhất là việc ấy
lại diễn ra trong thời bình.
Mắt hơi cay, Trần Cảnh lơ đãng nhìn ra xa thấy một đàn sẻ bay là là sát mặt
sông. Chợt một con diều hâu đang lượn vòng tít trên trời cao sà xuống nơi
đàn sẻ. Đàn sẻ tan tác y hệt ta ném một nắm trấu lên trời bị một cơn gió lốc
cuốn đi. Nhà vua tặc lưỡi:
- Ông thừa chỉ thấy chưa? Nhà vua vừa nói vừa chỉ tay về phía đàn chim.
Con người đối với nhau chẳng hơn gì con vật. Cũng cảnh lớn hiếp bé, khoẻ
đè yếu. Mà rồi để làm gì? Tất cả mọi cuộc hành trình ấy đều đi về cõi chết?
Chao ôi, thế mà con người không tự biết. Không quí trọng khoảng trần thế
ngắn ngủi, để chung sống cho êm hoà thuận thảo với nhau.
- Tân bệ hạ, chẳng qua cái tâm của thế gian chưa định được.