Số phận ly kỳ 70 năm
Bức tranh mô tả một người đàn ông quý phái ngồi nghỉ ngơi thư thái
nhưng số phận thật long đong. Theo hồ sơ câu chuyện, bức tranh ước trị giá
khoảng 25 triệu USD này thuộc tài sản của ông Oscar Stettiner, một nhà
buôn đồ cổ người Anh cải đạo sang Do Thái.
Trong thời Chiến tranh thế giới thứ hai, ông Stettiner sinh sống ở Pháp
và tài sản của ông bị Chính phủ Vichy (thân Đức) cướp lấy và đem bán đấu
giá tại Paris trong khoảng năm 1941-1944. Bức tranh Người đàn ông ngồi
tựa trên cây gậy khi đó bị bán đi với giá 16.000 francs.
Chiến tranh kết thúc, ông Stettiner tìm cách đòi lại tài sản và phát hiện
thấy bức tranh của mình nằm trong tay một người mua tên John Van der
Klip. Stettiner làm đơn khởi kiện đòi lại bức tranh năm 1946 nhưng chưa
được gì thì ông qua đời hai năm sau đó.
Bức tranh tái xuất hiện trong một phiên đấu giá của nhà Christie’s tại
London năm 1996 và về tay một công ty Panama có tên International Art
Center (IAC) với giá 3,2 triệu USD. Công ty IAC, từ khi được thành lập
năm 1995 thông qua Công ty luật Mossack Fonseca, là thuộc quyền sở hữu
của gia đình tỉ phú David Nahmad.
Con cháu gia đình Nahmad vài lần đem tranh trưng bày sau đó nên đã
gây sự chú ý từ Mondex Corp, một công ty của Canada chuyên về thu hồi
tác phẩm nghệ thuật bị đánh cắp. Năm 2009, chủ tịch và cũng là nhà sáng
lập Mondex Corp là ông James Palmer đã liên lạc với cháu nội của ông
Stettiner để xin điều tra về vụ việc này.
Người cháu nội tên Philippe Maestracci, 71 tuổi, một người làm nông ở
Dordogne (Pháp), đồng ý và còn tuyên bố trên báo chí: “Tôi kiện không
phải vì tiền mà là để tưởng nhớ đến ông tôi”.
Năm 2011, Maestracci đã khởi kiện ra tòa dân sự ở New York (Mỹ), tố
cáo ông David Nahmad, một trong những nhà sưu tập nghệ thuật và cũng là
nhà buôn có tên tuổi của thế giới, đang sở hữu bức tranh đã bị bán trái
phép, không có sự đồng ý của chủ sở hữu thật sự.
