nghiên cứu Xlavơ” được thành lập tại Trường đại học tổng hợp Lodon vào
năm 1915 và tồn tại cho tới ngày nay. “Phòng thí nghiệm” đầu tiên nghiên
cứu về Nga tại Mỹ là “trường phái Rizk” thông qua nhóm các nhà ngoại
giao của phòng Lãnh sự tại Latvia trong những năm 1920. Nó được thành
lập chủ yếu là nhờ R. Kelli – người đứng đầu Viện Đông Âu của Thượng
viện Mỹ. Chính những nhà ngoại giao này tạo nên nòng cốt cho đại sứ quán
đầu tiên tại Matxcơva. Vào cuối những năm 1940 những người này có một
ảnh hưởng đáng kể trong Thượng viện. Đặc biệt nổi bật là J. Kennan và Ch.
Bollen. Người đầu tiên trong họ từng là đại sứ tại Liên Xô, đã có một cái
gọi là bức điện báo “dài” nổi tiếng (gần 8.000 từ), trong đó buộc tội Liên
Xô bành trướng chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới (Phụ lục số 1). Trên
cơ sở tài liệu này ông ta đã viết bài đăng trên báo “Forin Affis” với bút
danh “Mister X”. Trò dấu tên của ông ta đã bị phanh phui, và phía Liên Xô,
thấy mình bị xúc phạm, đã từ chối ủy nhiệm (ngoại giao) của J. Kennan.
Lúc đó, phía Mỹ không chỉ bị thiếu hụt trầm trọng các chuyên gia phân tính
về Liên Xô, thiếu những người có khả năng khái quát tình hình ở Liên Xô
và sự tiếp cận của Mỹ với Liên Xô, mà thiếu cả những người giỏi tiếng Nga
và có khả năng dịch các tư liệu từ các báo chí của Xô Viết về Mỹ.
Về sau, số lượng các trung tâm này đã phát triển lên tới vài trăm. Tất cả
các trung tâm phân tích đã được dẫn ra trong Phụ lục số 2. Qua những năm
“cải tổ” các trung tâm này đã bổ sung đội ngũ của chúng khi Ba Lan rơi
vào vòng ảnh hưởng của Mỹ: “Tại Gdanxk (Ba Lan) đã thành lập một trung
tâm nghiên cứu có tới 200 người Mỹ trong số 400 nhân viên. Tại trung tâm
này, sử dụng kinh nghiệm của Ba Lan, họ đã soạn ra một mô hình “hòa
bình” phá hoại hệ thống xã hội chủ nghĩa. (…) Tại Ba Lan họ từng tiến
hành thử nghiệm tất cả các phương pháp mà sau này đã làm lung lay Liên
Xô: các cuộc bãi công của thợ mỏ, mạng lưới nợ nần phương Tây, liệu
pháp sốc, vai trò của các phương tiện thông tin đại chúng. Tất cả những
phương pháp đó đã được thử nghiệm tại Ba Lan. Ngay kẻ hiện nay rất nổi
tiếng với chúng ta là Jeffri Saks cũng đã từng tu nghiệp ở trung tâm
