Xtarovoitova đã đăth vấn đề về quan hệ dân tộc, theo bà, là của nhóm cấp
tiến cải tổ do A. Iakovlev đại diện trong Bộ Chính trị BCHTW ĐCS Liên
Xô, “Phương án cấp tiến” giải quyết vấn đề dân tộc đã xuất hiện trên cơ sở
những cuộc hội đàm riêng của Iakovlev tại Estoni với một số nhà lãnh đạo
bộ máy Đảng của nước cộng hòa này.
Phương án này được coi là một phương châm có ý thức nhằm làm suy
yếu mối quan hệ giữa các dân tộc để phát triển nhận thức dân tộc độc lập.
Mục tiêu của nó là: làm suy yếu, phân hóa các mối quan hệ giữa các dân
tộc để các cơ quan hành chính dân tộc có khả năng tiến hành các cuộc đàm
phán ngoại giao bình đẳng với cơ quan Trung ương.
Xtarovoitova đã nhận xét rằng Estoni cần trở thành trường bắn thử
nghiệm các ý tưởng của Iakolev về việc phân hóa với Trung ương…
Trong cuộc hội thảo này, Xtarovoitova cũng đã chỉ ra một trường bắn
được dùng để đấu tranh nhằm phân hóa mối quan hệ giữa các dân tộc với
Trung ương là Armeni thông qua việc làm phức tạp tình hình tại Nagornyi
Karabakh. Theo bà, tình hình phức tạp tại khu vực này đã được nhận diện
từ 2 năm trước. Theo tuyên bố của Xtarovoitova, điều quan trọng nhất là
người Armeni chiến thắng người Azerbaidzan, bởi điều đó có ý nghĩa như
một chiến thắng đầu tiên, chủ yếu và quyết định đối với chính sách dân tộc
của Lênin và Xtalin.
Ngoài ra còn một nhóm khác, tạm gọi là Nhóm ủng hộ các quyết định
của Đại hội Đảng và Hội nghị toàn thể. Tất cả mọi mánh khóe diễn ra với
các ủy viên Trung ương Đảng và các đại biểu do nhân dân bầu ra, đồng thời
cũng diễn ra trước mắt những khán giả truyền hình, khi mà hầu hết các bài
phát biểu tại cuộc họp đều kêu gọi đi tới một quyết định và tất cả những
người dự họp đều nhất trí, thì lại có người biểu quyết chống lại. Để rồi sau
đó ngoài hành lang, khi nhớ lại hành vi của mình, các đại biểu đã phải tỏ ra
ngạc nhiên rằng “tại sao chúng ta có đủ trí tuệ đến thế, lại có thể “đớp” một
con mồi rẻ rúng đến như vậy?”. Tuy nhiên, tất cả đều đã muộn – quyết định
đã được biểu quyết.
