Có phải Lỗ Ban phu nhân đã phát minh cái dù không?
Theo truyền thuyết thì thời Cổ đại không có dù. Để giải quyết những sự phiền phức xảy ra khi cần phải
ra ngoài lúc trời mưa, ông tổ sư của các nghề thợ là Lỗ Ban đã l đi theo những con đường dựng nên
rất nhiều cái quán. Tuy nhiên làm như thế thì vẫn chưa thể giải quyết được vấn đề tránh mưa. Bà vợ
Lỗ Ban thấy thế cảm thấy rất không vừa ý, song bà đã nhờ có những cái quán ấy mà được gợi ý. Bà
bèn dựa theo hình dáng của những cái quán, dùng tre trúc và vải để làm thành cái dù, và như vậy mấy
ngàn năm nay cái dù đã trở thành công cụ mà con người thường sử dụng những khi trời mưa.
Thật ra đây cũng chỉ là truyền thuyết mà thôi. Dựa vào những điều ghi chép trong các tài liệu lịch sử,
ở Trung Quốc ngay từ thời kì Hạ, Thương, Chu, đã có dù rồi. Đầu tiên dù không phải là dùng để tránh
mưa, mà được làm ra như những vật dùng cho nghi thức cung đình của hoàng gia. Những cái dù này
được gọi là lọng (la tán). Lọng được chế tạo bằng tơ lụa, giá tiền rất cao, người bình dân không thể
nào dùng được.
Trong thời kì phong kiến, các triều đại đều hết sức coi trọng việc sử dụng lọng. Thời Bắc Ngụy, dựa
theo cấp quan cao hay thấp, đã có quy định rất nghiêm ngặt về màu sắc, độ to nhỏ và số lượng của
lọng. Đến đời nhà Thanh thì đã có pháp luật quy định, dân thường chỉ được dùng dù che mưa làm
bằng giấy, không được dùng dù che nắng làm bằng tơ lụa.
Đại khái đến thời kì Nam Bắc Triều, trong dân gian mới xuất hiện những cái dù bằng giấy dầu dùng
cho dân thường. Theo những điều ghi chép trong các sách sử thời kì Bắc Ngụy (386-584 sau Công
nguyên), người nước Ngụy đã chẻ tre trúc ra, ghép lại làm khung, rồi dùng giấy có bôi dầu ngô đồng
để lợp và chế tạo ra những cái dù giấy dầu. Sang đến đời Ngũ Đại, nghề làm ô dù cũng rất phát đạt và
là một nghề được dân chúng hoan nghênh.
Ngày xưa, còn có một dụng cụ khác để che mưa gọi là áo tơi tương tự áo mưa ngày nay. Áo tơi đã
xuất hiện từ thời Cổ đại, làm từ cỏ dại dùng che thân tránh mưa. Như đã có ghi chép trong Kinh Thi
thì áo tơi thời bấy giờ được sử dụng khá phổ biến. Thời bấy giờ dân chúng mặc áo tơi và đội nón để
lao động dưới trời mưa.
Đến đời nhà Đường, áo tơi đã được chế tạo rất tinh vi và làm bằng lá cọ. Trong Hồng Lâu Mộng đã
có miêu tả cái áo tơi mà Giả Bảo Ngọc mặc đoạn này cho thấy rõ đến đời nhà Thanh áo tơi đã được
làm đẹp như một hàng công nghệ phẩm.
LA DUẪN HÒA
