4. Ngay trước trận Xta-lin-grát
Dự tính địch sẽ tấn công chủ yếu ở đâu? – Tình hình trung lưu sông Đôn
ngày càng trở nên trầm trọng. – Tổng tư lệnh tối cao ngừa trước nguy cơ ở
sườn bên phải mặt trận. – A. M. Va-xi-lép-xki tại các đơn vị bộ đội. – Lệnh
không được lùi một bước. – Các nhà chiến lược của Hít-le phân đôi lực
lượng. – Dự thảo chỉ thị về nguyên nhân thất bại ở miền Nam không được
thông qua. – Sĩ quan Bộ tổng tham mưu báo cáo tình hình Xta-lin-grát. –
Đại bản doanh và Bộ tổng tham mưu phân tích tình hình. – “cần đi tìm một
giải pháp khác” – Ý đồ diệt địch ở Xta-lin-grát hình thành như thế nào. – Ý
đồ chiến dịch.
Tiết trời tháng Bảy 1942 thật là oi bức, khô hanh. Tôi có cảm tưởng như
thép và đá đang nóng chảy dưới nắng mặt trời thiêu đốt. Khắp nơi bao trùm
một không khí nóng nực không chịu nổi, thế nhưng trong các bản tin chiến
sự của các mặt trận chỉ cho biết ngắn gọn khi đề cập đến tình hình chiến sự
thôi vì điều chủ yếu không phải là thời tiết. Các sự kiện tại mặt trận Xô –
Đức vẫn diễn biến bất lợi cho ta như trước.
Tại miền Nam, địch đã xông lên phía trước. Cần phải tìm ra những biện
pháp để phá vỡ các mưu đồ của địch và diệt tan các đơn vị của chúng. Văn
phòng Đại bản doanh của ta lẫn đại bản doanh của Hít-le phần nào cũng là
chiến trường đọ trí giữa các nhà chiến lược của hai bên. Nhiều điều không
chỉ phụ thuộc vào số lượng và chất lượng của các lực lượng cũng như các
phương tiện của mỗi bên, mà còn phụ thuộc vào việc bên nào tìm ra được
những phương pháp và hình thức chiến đấu tốt nhất, rốt cuộc có thể tạo ra
bước ngoặt trong quá trình chiến tranh. Tất cả các cán bộ trong Bộ tổng
tham mưu xô-viết đều hiểu điều đó và làm việc tận tụy theo hết khả năng
của con người.
Tổng tư lệnh tối cao không nghi ngờ gì rằng nhiệm vụ chủ yếu của quân
Đức vẫn như cũ: đánh chiếm Mát-xcơ-va. Tháng Bảy 1942, Bộ tổng tham
mưu cũng tính đến điều đó khi phân tích tình huống tác chiến-chiến lược
chung và những sự kiện trên sườn phía Nam mặt trận Xô – Đức. Cần phải
