BƯỚC MỞ ĐẦU CỦA SỰ MỞ RỘNG HỆ THỐNG THUỘC ĐỊA PHÁP Ở VIỆT NAM - Trang 681

(110). Gia Cát Lượng Khổng Minh.
(1). Ông ngoại Nguyễn Trãi.
(2). Cửa vua.
(3). Người đi ẩn làm nghề hái củi.
(4). Chỉ Hồ Quý Ly, Hồ Hán Thương.
(5). Các vua phong kiến Trung Quốc xưa thường tự coi mình là vua trời,
đứng đầu các vua trong thiên hạ.
(6). Coi việc dân chính và tài chính.
(7). Tiếng gọi tôn kính, chỉ Bùi Bá Kỳ.
(8). Thượng sách: Kế hay nhất; trung sách: kế bình thường; hạ sách: kế kém
nhất.
(9). Ý nói: Sẵn sàng theo qiúp Bá Kỳ đấu tranh với nhà Minh lập lại vua
Trần.
(10). Hà Nội ngày nay.
(11). Chế ngự.
(12). Chúa sáng.
(13). Phép tắc quy định của triều Trần.
(14). Ý nói: Vua làm thơ ca ngợi chuyến đi khó khăn nguy hiểm của
Nguyễn Biểu. Nhưng tin Nguyễn Biểu vốn là người có chí khí, trung nghĩa,
nên mong Nguyễn Biểu sẽ làm tròn sứ mệnh để lưu danh muôn thuở.
(15). Ý đáp: Lĩnh lời vua ban, Nguyễn Biểu quyết giữ vững lòng trung
nghĩa. Chỉ sợ không đủ tài thuyết phục giặc, chứ Biểu không ngại gian
truân, nguy hiểm.
(16). Người của nước kẻ thù.
(17). Ý nói: Biểu đã được nếm đủ thức ăn ngon vật lạ, nhưng còn thua xa
món cỗ đầu người này. Dám ăn thứ cỗ khác thường ấy, Biểu có thua gì Phàn
Khoái, một danh tướng của Hán Cao Tổ.
(18). Thanh Hoá ngày nay.
(19). Khách thân trong nhà.
(20). Đơn vị đo lường cổ, bằng 4 mét.
(21). Thời cơ.
(22). Chỉ Lê Lợi.