BƯỚC MỞ ĐẦU CỦA SỰ MỞ RỘNG HỆ THỐNG THUỘC ĐỊA PHÁP Ở VIỆT NAM - Trang 684

(15). Sáu cơ quan do chúa Trịnh đặt ra để nắm hết quyền của sáu bộ bên
vua Lê.
(16). Bốn trấn ở bốn phía bao quanh Thăng Long; Hải Dương, Sơn Tây,
Sơn Nam, Kinh Bắc.
(17). Gồm các trấn: An Quảng, Cao Bằng, Lạng Sơn, Hưng Hoá, Thái
Nguyêm, Tuyên Quang.
(18). Đỗ đạt do nộp ba quan tiền.
(19). Được làm tri phủ do nộp tiền sung vào công quỹ.
(20). Con trai của chúa sẽ nối ngôi.
(21). Viên phó quan giúp việc quan đầu trấn (tỉnh).
(22). Cơm vua.
(23). Viên quan có thế lực nhất của chúa Trịnh Sâm.
(24). Cho 20 người để hầu hạ khi đi đường.
(25). Chức quan to đời hậu Lê.
(26). Con trai Quận Huy.
(27). Kiêng tiếng “thuốc” nên gọi chệch là “chè”.
(28). Lí lẽ về nghề thuốc.
(29). Theo lệnh chúa.
(30). Ân thưởng của vua chúa.
(31). Quyền thế vua chúa đe doạ.
(32). Thầy thuốc có lương tâm.
(33). Một loài như cá quả, cá chuối ngoài Bắc.
(34). Thuộc phủ Quy Nhơn bấy giờ, nay thuộc Bình Định.
(35). Bắt Nguyễn Phúc Luân tống ngục, lập Nguyễn Phúc Thuần làm chúa.
(36). Chỉ dân chúng.
(37). Mỗi thước (đơn vị đo lường cũ) bằng 0,40m.
(38). Nhân kế của địch mà làm kế của ta.
(39). Bấy giờ, ở Xiêm La (Thái Lan) ngoài Chánh Vương (Vua Nhất) - còn
gọi là Phật Vương, có Xô Xi là Nhị vương (Vua Nhì) và Ma Lặc là Tam
Vương (Vua Ba).
(40). Năm 1781, vua Xiêm đem quân xâm lược Cao Miên (Căm Pu Chia).
Vua Cao Miên cầu cứu. Ánh sai Thoại Ngọc Hầu đem quân sang. Sau,