NHỮG NHẬ XÉT PHÊ PHÁN VỀBÀI BÁO
CỦ "MỘT NGƯỜI PHỔ":
“UA PHỔVÀ CẢ CÁCH XÃ HỘ”
1) 103
Báo "Vorwärts", số60, có đ?ng mộ bài nhan đ? là "Vua Phổvà cả cách xã hộ"
và ký tên “Mộ ngư?i Phổ.
Trư?c hế, "Ngư?i Phổ này, nhưông ta mệh danh, trình bày nộ dung cái sắ lệh
củ nộ các vua Phổvềcuộ nổ loạ củ công nhân ởXi-/ê-di
104
và ý kiế củ tờbáo
Pháp "Réforme"
l05
vềsắ lệh củ nộ các Phổ Báo "Réforme" coi "sựkhiế sợvà tình
cả tôn giáo" củ nhà vua là nguồ gố củ sắ lệh. Thậ chí báo đ còn coi vă kiệ ấ nói
lên cái dựcả rằg sắ có nhữg cả cách lớ xả ra đ?i vớ xã hộ tưsả. "Ngư?i Phổ bèn
cho báo đ mộ bài họ nhưsau:
“hà vua và xã hộ Đ?c còn chư dựcả đ?ợ rằg cả cách
2)
sắ xả ra trư?c mắ nó; cảnhữg cuộ nổ loạ ở Xi-
lê-di và Bô-hêm vẫ không khêu gợ đ?ợ tình cả ấ. Không thểnào chứg minh cho mộ nư?c phi chính trịnhưnư?
c Đ?c thấ rằg sựnghèo đi cụ bộtrong các khu công nghiệ là việ có liên quan tớ mọ ngư?i, và lạ càng không
thểchứg minh cho nó thấ đ?ợ rằg sựnghèo đi này là mộ tai họ củ toàn thểthế giớ vă minh. Ngư?i Đ?c coi hiệ
tư?ng đ nhưthể là mộ trậ lụ hay mộ nạ đi nào đ có tính chấ đ?a phư?ng. Bở vậ, nhà vua coi bộmáy hành
chính quả trịthiế năg lự đề khiể hoặ thiế sót củ hoạ đ?ng từthiệ là nguyên nhân củ hiệ tư?ng này. Vì nguyên
nhân đ - và còn vì rằg, đ? dẹ nhữg ngư?i thợdệ hèn yế thì mộ toán lính nhỏthôi cũg đ?, - việ phá hủ công
xưởg và máy móc không thểgây cho nhà vua lẫ các cơquan chính quyề mộ sự"khiế sợ” nào hế. Sắ lệh củ nộ
các cũg chẳg bịthôi thúc bở tình cả tôn giáo: nó là mộ biể hiệ rấ tỉh táo củ nghệthuậ quả lý nhà nư?c theo
kiể Cơ Đ?c giáo và củ cái họ thuyế chủtrư?ng rằg, không có khó khă nào lạ có thểcứỳra trư?c cái phươg
thuố duy nhấ đ?ợ họ thuyế đ thừ nhậ: trư?c "thiệ ý củ nhữg tấ lòng Cơ Đ?c giáo". Nghèo khổvà phạ tộ - đ là
