thuộc lĩnh vực sinh học về bản năng, cũng như khả năng, cùng với những
quan niệm về môi trường và tâm lý mà ông đã có dịp giới thiệu trong
khuôn khổ phân tâm học. Thật sự, công trình này vẫn còn là một bài toán
cho các nhà lý luận trong tương lai.
Những lời phê bình khác lại tập trung vào cấu trúc và chức năng bản ngã
trong công trình nghiên cứu của Hartmann. Đầu tiên, họ đưa ra câu hỏi
thuật ngữ đó có bao hàm một cấu trúc thực hay một thực thể có thật hay
không, có phải là một công trình liên quan đến một chuỗi các chức năng
hay không. Một sự tối nghĩa thứ hai liên quan đến tính đồng nhất của bản
ngã. Ở một vài điểm trong tác phẩm của mình, Hartmann đã nhấn mạnh
rằng những chức năng của bản ngã hoạt động như là một thể thống nhất,
hợp lý và đoàn kết với nhau. Chính bản thân những chức năng đó sẽ tự bổ
sung cho nhau, cùng với tự do ý chí nguyên sinh và sự trung tính hóa sẽ
cùng nhau tạo ra một sức mạnh tổng hợp để thực hiện những chức năng đa
dạng khác của bản ngã. Hartmann cũng bàn về mâu thuẫn nội tâm trong
bản ngã. Chúng ta thấy những mâu thuẫn loại này là kết quả của sự đấu
tranh giữa các chức năng đa dạng của bản ngã vì một tập hợp hữu hạn của
những khả năng sẵn có. Dù những mâu thuẫn rõ ràng về mặt lý thuyết như
thế này có thể được giải quyết bằng quan điểm về “sự đấu tranh mang tính
hợp tác” mà ở đó, những chức năng của bản ngã đấu tranh theo một cách
lành mạnh để duy trì và củng cố hoạt động của nhân cách, nhưng việc nêu
lên khái niệm lại không rõ ràng trong tác phẩm của Hartmann. Vì vậy, mâu
thuẫn vẫn không được giải quyết.
Nói chung, tâm lý học bản ngã thể hiện một bước phát triển và một cuộc
cách mạng trong học thuyết phân tâm học. Trong hầu hết những khía cạnh
tiến bộ và hữu ích của nó, chúng ta có thể thấy khuôn khổ lý luận trong học
thuyết của Freud bao quát hơn, được tổ chức chặt chẽ hơn, có khả năng tiên
đoán cũng như giải thích một chuỗi các hiện tượng ở một mức cao hơn.
Tuy nhiên, một số khía cạnh trong học thuyết bản ngã lại thể hiện sự thay
đổi đầy kịch tính – một cuộc cách mạng thực sự – mà cùng lúc mang lại sự
