HỌC THUYẾT XỬ LÝ THÔNG TIN
Học thuyết xử lý thông tin được coi là ánh sáng hướng dẫn học thuyết
trong ngành khoa học về nhận thức. Nó giải thích con người giải quyết các
vấn đề vừa đơn giản vừa phức tạp như thế nào, từ đó giúp chúng ta hiểu
được nhận thức. Học thuyết xử lý thông tin bắt đầu bằng cách đưa ra giả
thuyết là bộ não con người tương tự như máy điện toán và tổng quát hơn
con người là một hệ thống xử lý thông tin. Các sự kiện trong môi trường
bên ngoài cung cấp thông tin (đầu vào), con người xử lý thông tin đó, và
hành vi xảy ra (đầu ra).
Để xem thông tin được xử lý như thế nào, chúng ta hãy lấy ví dụ. Như
các nguồn thông tin khác trong môi trường bên ngoài được trình bày như
một tập hợp các biểu tượng được máy điện toán cất giữ, truy lục và vận
dụng. Bạn có thể trình bày nó một cách tượng trưng dưới dạng tập hợp các
phạm trù khái niệm tiêu biểu. Nó là một quyển sách, cụ thể là một văn bản
trong lĩnh vực tâm lý học nhân cách tổng quát, và có thể được tên sách và
tác giả đại diện cụ thể hơn. Khi bạn cho tập hợp các biểu tượng này và lưu
giữ trong “máy điện toán của mình, bạn có thể vận dụng chúng qua quy
trình suy tưởng. Bạn có thể nghĩ cuốn sách dùng học về tâm lý học hay
giúp bạn vượt qua được kỳ thi tới. Hay bạn quyết định dùng nó làm vật
chặn cho vật nào đó bạn đang dán keo, hay thậm chí làm vỉ đập ruồi.
Khi bạn vận dụng các biểu tượng tiêu biểu cho môi trường, bạn làm như
vậy bằng cách rút ra ý nghĩa từ biểu tượng, và điều này có tác dụng lảm cho
nhiều biểu tượng trở nên tương đương về mặt chức năng. Ví dụ, bao nhiêu
dấu hiệu đồng đô la được chứa đựng trong dãy sau dây: $$$$$? Bạn có thể
biểu tượng hóa số dấu hiệu đồng đô la trong hệ thống Hindu-Arập như “5”,
trong hệ thống La mã “V”, hay trong ngôn ngữ tiếng Anh “five”. Mỗi một
biểu tượng trong ba biểu tượng hoàn toàn khác nhau về bề ngoài lại có
cùng ý nghĩa.
