Phạm vi năng lực và cảm xúc
Cattell và các đồng nghiệp của ông trong nhiều nghiên cứu khác nhau chỉ
đạo các loại năng lực đặc trưng và cảm xúc xuất phát từ việc phân tích nhân
tố. Chiến lược nghiên cứu cơ bản của Cattell đã xác định một số thái độ ổn
định, tiêu biểu khoảng 60 thái độ trong mỗi nghiên cứu, sau đó tìm ra rất
nhiều các mục tiêu thử nghiệm hoặc những bảng câu hỏi hạng mục để đo
lường mỗi thái độ. Những thử nghiệm khác nhau được tiến hành trên nhiều
đối tượng, sau đó các nhân tố dữ liệu đã phân tích để quyết định năng lực
và những cảm xúc đại diện bằng thái độ. Kết quả là, một danh sách liệt kê
những thái độ liên quan đến năng lực và cảm xúc được xác định. Ví dụ như
cột liệt kê đầu tiên trong bảng 11-3 cho thấy một số thái độ chủ yếu được
kết hợp với năng lực tình dục (Cattell 1947) và với tính hiếu chiến hoặc
tính hung hăng (Sweeney 1961). Cột liệt kê thứ hai đưa ra những ví dụ về
hai cảm xúc: tình cảm cá nhân (Cattell và Cross 1952); tình cảm đối với thể
thao trò chơi (Cattell và Baggaley 1958) và các thái độ có liên quan với
chúng.
Bảng 11-3: Hai năng lực và các sắc thái kèm theo
TÍNH DỤC
TÍNH HIẾU CHIẾN
Tôi muốn yêu một người
phụ nữ đẹp
Tôi muốn thỏa mãn những
nhu cầu về tình dục
Tôi thích sự quyến rũ giới
tính ở phụ nữ
Thỉnh thoảng tôi muốn xem
một bộ phim hay
Tôi thích tiểu thuyết nói về
tình yêu
Tôi thích được hút thuốc và
uống rượu
Tôi muốn hành hạ những đứa trẻ khác
Tôi muốn nước Mỹ đánh trả kẻ thù của họ
Tôi muốn nhìn thấy những quái vật trong các
tiểu thuyết khoa học giả tưởng
Tôi (không muốn) muốn biểu lộ lòng nể
trọng với ba tôi
Tôi (không muốn) muốn các giáo viên thích
tôi
