NGUYÊN LÝ CẤU TRÚC
Eysenck từng cho rằng nhân cách con người là một hệ thống cấp bậc
trong đó gồm những hành động với một loạt các hành vi mà mức độ phổ
biến và tầm quan trọng có thể thay đổi trong nhân cách (Bảng 12-1). Mức
độ thấp nhất của hệ thống này là những phản ứng đặc trưng. Đây là những
hành động cá nhân, đặc biệt được quan sát tối thiểu ở từng trường hợp riêng
lẻ trên một cá nhân xác định. Chúng có thể hoặc không thể là đặc tính hành
vi của cá nhân đó và chúng đóng vai trò như là dữ liệu nền tảng cho người
quan sát thực nghiệm. Mức độ thứ hai của hệ thống này là một chuỗi các
phản ứng thói quen. Những thói quen này là những phản ứng đặc trưng
hình thành một xu hướng lặp đi lặp lại trong nhiều trường hợp tương tự
nhau. Các nhà lý luận đang nghiên cứu như Dollard và Miller có khuynh
hướng tập trung vào những phản ứng theo thói quen. Tuy nhiên, Eysenck
đã đưa ra giả thuyết về mức độ thứ ba trong cấu trúc di truyền của nhân
cách là đặc điểm. Một số đặc điểm như lo lắng, kiên nhẫn và nóng nảy có
thể đặc trưng cho một nhân cách xác định. Mỗi đặc điểm này gồm một
chuỗi những phản ứng theo thói quen được đặt trong môi trường tương
quan nhau. Một số các nhà lý luận như Allport và Cattell lại tập trung vào
cung bậc của đặc điểm trong cấu trúc nhân cách.
Eysenck đã hình thành mức độ thứ tư của cấu trúc là loại hình, là mức độ
bao quát nhất của cấu trúc nhân cách, tạo nên khuynh hướng quyết định
ảnh hưởng toàn diện đến nhân cách cá nhân, về cơ bản, loại hình là một cấu
trúc gồm những nét tính tình có tương quan với nhau. Chẳng hạn, hướng
nội là một loại hình nhân cách có thể gồm những nét tính tình như kiên
nhẫn, cẩn thận, sự mất cân đối tự động và tính cáu kỉnh. Ngược lại, mỗi nét
tính tình này bao gồm một chuỗi riêng biệt những phản ứng theo thói quen,
điều này sẽ hình thành nên cấu trúc của những phản ứng đặc trưng được lặp
đi lặp lại
