CẦN VƯƠNG, ĐÔNG DU
Bút Ngữ
www.dtv-ebook.com
Chương 119
Tổng Công sứ Sampô trù tính mấy việc gấp rút làm ngay trong triều
đình nước Nam, tạo điều kiện trấn áp các đội quân Cần Vương nổi lên từ
Trung Kỳ đến Bắc Kỳ. Ông thấy lúc này còn để Nguyễn Văn Tường làm
Phụ chính thì Hữu Độ không thể thi thố được công việc. Hai người đó phải
một còn, một mất. Ông chủ trương bắt Tường đi giam biệt xứ. Bỏ vua Hàm
Nghi, lập vua khác.
Hữu Độ nhanh chóng tán thành chủ trương trên, và nhận làm ngay
việc thứ hai: chọn người lập vua mới.
Ngay hôm sau, Cuốcxi cho một toán lính Pháp đột ngột bắt Tường
xuống tàu thủy vào Sài Gòn. Cùng lúc Sampô ra tờ cáo thị: "Nguyễn Văn
Tường đã nhiều năm chống Pháp, đã cùng Thuyết nổi dậy tiến công tòa sứ
và đồn binh Pháp tại Huế. Vừa qua, Tường nhận trong hai tháng sẽ dàn xếp
để ổn định Trung Kỳ và Bắc Kỳ. Nhưng đã quá thời hạn mà các tỉnh vẫn
nhiều kẻ nổi dậy, đánh giết dân giáo và chống quân Pháp. Do đó bị Thống
tướng Đờ Cuốcxi kết tội đưa đi xa".
Tường vào đến Sài Gòn thì gặp cụ Tôn Thất Đính - cha Thuyết và
Phạm Thận Duật. Duật quê Ninh Bình, đỗ Cử nhân, làm quan từ triều Tự
Đức, chủ kiến chống Pháp, đi theo vua Hàm Nghi ít ngày thì bị bắt. Sau đó
không lâu, Tường cùng Duật bị đưa đi đày ngoài đảo Tahiti, giữa Thái Bình
Dương. Duật chết dọc đường, thi hài bị quăng xuống biển. Tường chết khi
vừa đến đảo mấy ngày.
