chỉ là sơ kết bề ngoài, mà tâm lý mới là sự thật! Cho nên tất cả bệnh lang
beng, dù là trẻ con 7-8 tuổi hay thầy tu, người bình thường, nếu chỉ ỷ lại
thuốc xức trị nấm, thì cũng chỉ là giải quyết phần ngọn, rồi khi nào mọc nữa
sẽ hay. Nếu đàn ông trên bốn mươi, mà sau lưng luôn nổi những mụn đinh
to bằng ngón chân cái không hề dứt, phải biết đó là con heo trong Gan hoạt
động mạnh quá, vì đầu óc tâm tư thường để ý đến xác thịt mà thôi, nhưng vì
nhiệt lực nội tạng không đủ sức đẩy lên khuôn mặt, thuận theo thế tréo từ
trước ra sau, nên chỉ nổi ở vùng sau lưng mà thôi vậy.
Hoặc có bệnh nhân da thịt hồng hào, tướng tá tròn đầy, rắn chắc mà khai
rằng có những vết ghẻ lở, xức thuốc mãi không lành, thì phải coi chừng vì
thèm khát dục tình trường kỳ mà xảy ra bệnh nước tiểu có đường, mới sanh
ra vết lở xức thuốc không lành. Ngược lại nếu bệnh nhân là người nữ đã biết
mình bị bệnh nước tiểu đường, tuổi đã trên ba mươi, người đẫy đà, mập
mạp, da dẻ hồng hào mà ăn mặc như gái tơ 18, thì phải nghi ngờ nguyên
nhân bệnh này vì thèm khát dục tình mà ra, chẳng khác nào trường hợp
trước.
Nếu bệnh nhân là thanh niên, tuổi ngoài 30, chưa có gia đình, mắc phải
chứng tóc bạc sớm, thường thích trẻ con, ưa hình tượng con nít, thì chứng
tóc bạc sớm đó phải coi chừng vì tâm lý mất thăng bằng bởi động cơ sinh lý.
Bất cứ một tu sĩ nam hay nữ, già hay trẻ, mà mập quá sức mập, thì phải
nghi rằng cái mập đó từ ăn uống sanh hoạt sai lầm gây nên, dù bệnh nước
tiểu đường, bệnh phát bối (Entraeet) hay bệnh cao áp huyết, cũng không lìa
động cơ nguyên nhân mà kỹ nghệ lạnh và dầu mỡ đóng một vai trò quan
trọng. Ở các linh mục có tuổi, nhà dòng, lại càng dễ thấy hơn. Ta nên biết:
Hễ là bệnh tật, đều là một chữ ký của sự vi phạm quy luật trật tự thiên nhiên,
chỉ khác ở chỗ bị hoàn cảnh dồn ép hay hoặc do mình dốt nát không biết mà
thôi.
Nếu thấy bệnh cao áp huyết ở một vị hòa thượng, nơi vị ấy ở chỉ có ba
bốn người nam, mà có hằng một, hai trăm tu sĩ nữ, nhất là người mập mạp,
đầy đặn, tròn quay, thì dù vị hòa thượng ấy có tốt đến đâu chăng nữa, bệnh
