(1) Địa cầu bắt đầu xích lại gần mặt trời, từ cực Đông bắt đầu tiết Đông
Chí, qua 45 ngày, mạch Trầm Thiệt từ hữu Xích chuyển sang tả Xích,
khí dương trong con người cũng theo đó bắt đầu nổi vọt, trương nở ở
Thận âm để giao tiếp với tạng Gan làm cho mạch tả Xích động nổi lên
dần, để sang Xuân nối liền với tả Quan. Nói một cách khác, bắt đầu tiết
Đông Chí qua 45 ngày, tuy hai bộ Xích đều động để nối liền với hai bộ
Quan nhưng tả Xích thiệt và rõ hơn hữu Xích, nghĩa là mỗi bộ mạch
đều có sắc thái riêng. Nhưng hồi đó tất cả đều thấy động ở phần Trầm,
lúc nhớm tay lên thì tỏ rõ nhất là tả Xích.
(2) Địa cầu lần lần gần mặt trời, Đông hết sang Xuân, mỗi bộ mạch tuy
có một sắc thái riêng nhưng lúc đó tất cả đều phải nhuộm một màu hơi
Huyền Trường mà to, mà tỏ rõ nhất là tả Quan, thế là từ động ở phần
Trầm đi lần đến Phù Huyền, lần to lệch về bên trái.
(3) Địa cầu đã đến điểm gần mặt trời nhất, hết Xuân sang cực Hạ, mỗi
bộ mạch tuy có một sắc thái riêng nhưng lúc đó tất cả đều nhuộm một
màu hơi Hồng, Đại, To, Tán, nhưng rõ nhất là tả Thốn. Thế là đi từ
Huyền Trường sang Phù Hồng mà tay trái to hơn tay phải và khi đè
xuống đến phần Trầm thì tay trái thiếu hơn tay phải.
(4) Cũng trong lúc bắt đầu tiết Đông Chí qua 45 ngày, khi khí dương
động ở tả Xích để lên nối liền ở tả Quan mà sang Xuân thì khí âm trong
con người từ Tim Phổi chùn lại để từ hữu Thốn rút dần xuống hữu
Quan. Trong lúc đó mỗi bộ mạch tuy có sắc thái riêng nhưng tất cả đều
phải nhuộm một màu hơi Trầm mà phần phù ở hữu Thốn mềm rõ hơn
hết.
(5) Hữu Quan tuy nằm bên phải thuộc về tỳ vị trung châu nên chỉ
vượng ở Trường Hạ và bốn phần cuối mùa. Hồi đó mỗi bộ tuy có sắc
thái riêng nhưng tất cả đều phải nhuộm một màu hòa hưỡn trung bình
mà hữu Quan là rõ nhất.
(6) Cũng trong lúc cực Hạ, khí dương trong mạch đã hiện rõ ở phần tả
Thốn, còn khí âm đã lọt vào hẳn bên trong. Tất cả 6 bộ tuy đều nổi
vượng bên trái to hơn bên phải, 2 bộ Thốn nổi hơn 2 bộ Xích nhưng
