được lợi lộc gì bằng cách thể hiện thái độ ham học hỏi phương Đông giống như
Nhật đã hăm hở học từ phương Tây?”.
Tuy vậy, đối với nhiều người Mỹ, Nhật Bản đơn giản chỉ là một mối đe dọa
đến công ăn việc làm và sự kiêu hãnh của họ. Họ chửi rủa trong trạng thái nổ
tung cảm xúc chống Nhật và ủng hộ mạnh mẽ những người theo chủ nghĩa bảo
hộ. Trong một cuộc trưng cầu dân ý tháng 7/1989, cứ ba người dân Mỹ lại có
một người cảm thấy rằng sức mạnh kinh tế của Nhật Bản là mối đe dọa đối với
đất nước Mỹ lớn hơn so với sức mạnh quân sự của Liên Xô.
Sách báo đầy
những dự báo viễn cảnh đen tối rằng Mỹ sẽ là một thuộc địa kinh tế của Nhật
trong tương lai. Trong một cuốn sách xuất bản năm 1992 gây xôn xao dư luận
với tựa đề “ Nước Mỹ Zaibatsu ”, Robert Kearns, một phóng viên chuyển sang
làm nhà nghiên cứu kinh tế, đã viết rằng Mỹ “đang nhanh chóng để mất quyền
kiểm soát những bộ phận quan trọng sống còn trong cơ thể kinh tế của mình”
vào tay người Nhật. Kearns quả quyết, cuộc sống tương lai của người Mỹ sẽ là
làm việc trong các công ty Nhật Bản và phải thay đổi để thích nghi với những lề
lối xa lạ của những công ty này trong khi bản thân phải chịu đựng một mức
sống đi xuống. Tác giả cuốn sách cảnh báo “chủ quyền kinh tế của Mỹ hoàn
toàn đang lâm nguy”.
Tâm lý lo sợ người Nhật đã len lỏi sang lĩnh vực văn
hóa đại chúng của Mỹ. Năm 1992, tiểu thuyết gia Michael Crichton đã sáng tác
một tác phẩm gây nhiều tranh cãi mang tựa đề “ Mặt trời mọc”(Rising Sun) ,
một câu chuyện trinh thám án mạng nói về một cô gái làm nghề mại dâm bị giết
chết trong những văn phòng ngăn nắp gọn gàng của một tập đoàn Nhật Bản
hùng mạnh ở Los Angeles. Cuốn truyện (và sau này còn có một bộ phim chuyển
thể từ truyện này) đã thu hút được sự chú ý của người Mỹ vốn đang cảm thấy
bất an trước sự ảnh hưởng ngày càng lớn của Nhật Bản đối với nước Mỹ. Một
nhân vật trong tiểu thuyết giảng giải: “Các tập đoàn Nhật Bản ở Mỹ cảm nhận
đúng theo cách mà chúng ta sẽ cảm nhận khi làm ăn kinh doanh tại Nigeria: họ
nghĩ rằng vây quanh họ toàn là những thứ rác rưởi bỏ đi.”
Sự đi lên của Nhật làm người Mỹ bừng tỉnh nhận ra Phép màu đang làm thay
đổi động lực của nền kinh tế toàn cầu như thế nào. Sau khi Liên Xô và khối các
nước theo xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu tan rã, sức mạnh kinh tế của châu Á
đang lên trở thành nhân tố quan trọng duy nhất định hình nên sự cân bằng quyền
