ngoài, tôi bước ra hiên nhà và nom thấy bốn mươi mốt con chim hồng
hoàng đang đậu trên mấy cái cây chỗ trảng cỏ. Nom chúng giống mấy món
trang phục kì dị, lòe loẹt được một đứa trẻ giăng mắc đây đó trên cây hơn
là giống chim. Cả bầy đen tuyền, màu đen mươn mướt và cao quý của châu
Phi, thứ sắc đen thăm thẳm hấp thụ suốt qua nhiều thế kỷ, giống lớp bồ
hóng đọng đã lâu ngày mà vẻ thanh tao, khỏe khoắn và ăm ắp sinh khí của
nó chẳng màu nào địch nổi. Lũ hồng hoàng đang chuyện trò vui vẻ tột bậc,
nhưng với tư thái kìm nén, giống một nhóm người thừa kế sau tang lễ. Khí
trời buổi sáng trong vắt tựa pha lê, cả bầy u tối đang tắm mình trong cái
tươi mát, tinh khiết, đằng sau đám cây và lũ chim, vầng dương đang nhô
lên, một quả cầu mờ đỏ. Bạn tự hỏi mình sẽ có một ngày ra sao sau một
buổi sớm mai như thế.
Hồng hạc là giống chim châu Phi có màu sắc tinh tế nhất, với hai sắc hồng
- đỏ, tựa một nhành trúc đào biết bay. Cẳng chân dài không tưởng cùng nét
lượn thanh tú, lạ thường ở cổ cũng như thân, nom chúng, bởi cung cách
kiêu sa truyền thống nào đó, như đang phức tạp hóa tối đa mọi cử chỉ và
điệu bộ của mình.
Lần nọ tôi đáp chiếc tàu thủy của Pháp, từ Port Said tới Marseilles. Trên tàu
có chở món hàng là một trăm rưởi con hồng hạc đang tới công viên Jardin
d’Acclimatation. Chúng bị nhốt trong các lồng to, bẩn thỉu, bịt kín vải bạt,
mười con một phải đứng chen chúc như nêm. Viên quản sự áp tải lũ chim
kể với tôi ông ước tính sau cả chuyến đi số lượng chết lên tới hai mươi
phần trăm. Hồng hạc sinh ra không phải cho hoàn cảnh sống ấy, tàu
nghiêng ngả chúng mất thăng bằng, gãy chân, và bị các con trong lồng
giẫm đạp lên. Ban đêm, lúc Địa Trung Hải nổi gió và mỗi lần chiếc tàu sa
xuống giữa muôn sóng dữ đánh rầm, tôi nghe, trong bóng tối, lũ hồng hạc
rít lên rền rĩ. Sáng sáng, tôi lại thấy viên quản sự lôi ra một vài con chim
chết, quăng xuống biển. Giống thủy cầm cao quý của sông Nile, chị em của
hoa sen, loài động vật nổi bồng bềnh trên nền cảnh vật như một đụn mây
chiều trôi lạc, giờ thành ra mớ lông rũ rượi hai màu hồng đỏ đính trên một
