CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 435

thấy được bờ vực để rơi."
Điều đó không có nghĩa là sẽ không có cái bờ vực đó. Bao giờ cũng sẽ có
loại bờ vực đó. Với bất cứ lợi thế mà Hoa Kỳ tự có, nước này vẫn phải tự
sắp xếp những điều kiện và khả năng đúng đắn để có thể cạnh tranh. Hoa
Kỳ vẫn phải đảm bảo rằng năng suất - khả năng cung ứng hàng hóa và dịch
vụ với giá thấp và chi phí thấp, để tiền lương có thể tăng nhưng lạm phát
vẫn bị kiểm soát - tiếp tục tăng. Mức tăng năng suất nhanh chóng ở Mỷ
trong những năm 90 là một hiện tượng do tiến bọ kỹ thuật tác động, nhưng
giờ đây chưa ai có thể đoán được mức tăng trưởng của Hoa Kỳ sẽ nhanh
hay chậm trong thời gian tới. Nhật Bản, hiện nay vẫn còng nhiều thế yếu,
nhưng họ vẫn là chủ của nhiều ngành sản xuất rất hiệu quả, với mức tích
lũy cao và một đội ngũ nhân lực rất cần mẫn. Nhật Bản vẫn là đầu tàu sáng
tạo trong những lĩnh vực như sản xuất dùng kỹ thuật cao, quản lý sản xuất
và hàng điện tử. Có rất nhiều thương gia giỏi người Nhật đang bị cơ chế
của Nhật khiến cho khó phát huy tài năng. Những sự bấp bênh trong kinh tế
vĩ mô của người Nhật trong những năm 90 đã không kích thích tăng trưởng
ở nước này - ngược lại chúng đòi hỏi phải có sự điều chỉnh. Khi mà người
Nhật và Tây Âu vẫn bám giữ những cơ chế cứng nhắc và bao cấp của họ -
khiến cho tư bản không năng động, sáng kiến bị thui chột, thì họ chưa thể
là đối thủ của người Mỹ. Nhưng trong toàn cầu hóa, khi nước Mỹ càng tiến
xa hơn, thì tôi dự kiến, những nước đó sẽ bắt chước. Những sự điều chỉnh
không tránh được này có thể gây đau thương, nhưng là điều bắt buộc đối
với họ, nếu họ muốn duy trì mức sống như ngày nay.
Không phải vì trong những xã hội đó không có những bộ óc doanh nghiệp
phù hợp với thời đại. Óc của Pháp cũng giống óc của Mỹ. Câu hỏi duy nhất
là: bối cảnh kinh tế và xã hội ra sao để phát huy tài năng từ những bộ óc
đó? Lý do vì sao nhiều kỹ sư phần mềm người Pháp theo nhau sang Thung
Lũng Silicon là vì họ cảm thấy không thể làm ăn được trong hệ thống của
nước Pháp ngày nay. Ngày 21/3/1998, tờ Washington Post đăng bài về nạn
chảy máu chất xám từ Pháp snag Thung lũng Silicon, chỉ ra nguyên nhân
nằm ở chỗ khả năng linh hoạt của hệ thống Hoa Kỳ: Reza Malekzadeh, một
sinh viên 24 tuổi, tốt nghiệp từ một trong những đại học về thương mại tốt