Tại sao các dòng sông đều uốn lượn?
Nếu nhìn trên bản đồ bạn sẽ thấy rằng, các dòng sông tự nhiên đều có
hình uốn lượn. Trên thực tế cũng đúng như vậy. Có người cho rằng, đó là
do yếu tố địa hình quyết định, chẳng hạn như theo chiều của núi, của vực.
Tuy nhiên, ngay ở đồng bằng, các dòng sông cũng uốn lượn. Tại sao lại
như vậy?
Hiện tượng này là do lực cản của nước ở gần đáy sông, sự không cân
bằng áp lực giữa lớp nước trên mặt và lớp nước dưới đáy sông. Do ảnh
hưởng của dòng chảy nước mé ngoài có áp suất lớn, khiến cho dòng nước
cuộn xuống phía dưới, men theo rìa phía ngoài. Khi xuống đến đáy, dòng
nước bị ép chảy, cuộn vào rìa trong của lòng sông, sau đó lại cuộn lên trên,
cuối cùng theo mặt sông chảy cuộn vào mé ngoài. Kiểu vận động này được
gọi là chảy hai lần. Khi đổ, dòng nước mé ngoài sông có tốc độ cao hơn
dòng nước mé trong, khiến cho bờ đê phía ngoài bị xói mòn trong khi bờ đê
phía trong không ngừng được mở rộng, và dòng sông ngày càng uốn cong.
Với bất cứ dòng sông dù có hình thẳng, kiểu dòng chảy hai lần cũng sẽ làm
xáo trộn dòng nước trong lòng sông, từ đó tạo nên những đoạn uốn cong.
Những chỗ này mở rộng dần thành những đoạn rộng hơn. Nếu dòng sông
có quá nhiều đoạn uốn lượn gần nhau, dòng nước sẽ xói mòn bờ sông thành
bãi đất nông ngập nước.
