Vì sao máy biến áp có thể thay đổi điện áp?
Chúng ta đều biết rằng, máy biến áp có thể thay đổi điện áp. Trước khi
dòng điện chuyển từ nhà máy phát điện hòa vào lưới điện, người ta phải
biến chúng trở thành dòng điện siêu cao áp. Trước khi biến đi vào gia đình,
công xưởng lại phải thông qua nhiều bước giảm điện áp, từ đó mới có thể
biến thành điện dùng bình thường. Từ cao áp xuống hạ áp, hay quá trình
chuyển đổi từ hạ áp lên cao áp đều phải thực hiện với máy biến áp. Vậy vì
sao máy biến áp lại có thể thay đổi điện áp?
Chúng ta làm một thí nghiệm nhỏ: Xếp cuộn dây vào nhau, nó lập tức trở
thành một bộ phận đơn giản nhất của máy biến áp. Nếu đưa một cuộn dây
nối vào điện nguồn, chúng ta sẽ phát hiện ra ở cuộn dây thứ hai cũng có
dòng điện lưu thông, cho dù giữa hai cuộn dây này chưa nối thông. Thì ra
máy biến áp dựa vào nguyên lý làm việc của từ tính để hoạt động. Máy
biến áp thông thường đều có hai cuộn đây độc lập chúng được đặt trên một
gông từ bằng sắt, gông từ này được ghép bởi nhiều lá thép mỏng. Một cuộn
dây đấu với điện nguồn được gọi là cuộn sơ cấp hoặc cuộn nguyên. Cuộn
còn lại nối một đầu với phụ tải được gọi là cuộn thứ cấp hay cuộn phụ. Khi
cho dòng điện chạy trong cuộn sơ cấp, xung quanh nó xuất hiện từ trường,
nhưng do điện ra vào thường xuyên cho nên thay đổi phương hướng, điện
liên tục dừng lại, rồi lại bắt đầu chuyển động. Mỗi lần dòng điện chuyển
động lại thay đổi phương hướng, từ trường cứ mất lại xuất hiện. Kết quả là
từ trường luôn "vận động" ở bên trong. Khi từ trường tái xuất hiện, nó từ
cuộn dây phát tán đi; còn khi mất đi nó quay trở lại trong cuộn dây. Như
vậy, từ trường không thường xuyên qua cuộn thứ cấp, m đến đến đi đi. Do
từ trường vận động không ngừng, ở cuộn dây thứ cấp dòng điện sẽ được
dẫn ra ngoài.
Tại cuộn dây thứ cấp, điện được đẩy lên (tức điện áp), số điện áp được
quyết định bởi số vòng của hai cuộn dây. Ví dụ, cuộn sơ cấp có số vòng là
100, cuộn thứ cấp có số vòng là 200. Như vậy, điện áp được sinh ra ở trong
