Vì sao hai chiếc tàu chạy song song cùng chiều lại
có thể đâm vào nhau?
Tất cả người đi tàu trên biển và trên sông lớn đều biết điều này. Hai con
thuyền không được phép chạy song song cùng tốc độ với nhau. Tại sao cần
phải quy định như vậy. Nguyên nhân là trong lịch sử ngành hàng hải đã
từng xảy ra một vụ tai nạn, hai con tàu cao tốc đã va vào nhau gây nên sự
cố đáng tiếc.
Mùa thu năm 1912, con tàu mang tên Olympia to nhất lúc bấy giờ đang
đi trên biển. Cách đó khoảng 100 m có một chiếc tuần dương hạm nhỏ hơn
nhiều chạy song song với nó. Đột nhiên lúc đó như bị một sức hút kỳ lạ,
chiếc tuần dương hạm mang tên Gouke mất lái đâm thẳng vào chiếc tàu lớn
kia tạo nên một lỗ thủng lớn trên thân tàu.
Nguyên nhân nào gây nên sự cố ngoài ý muốn này? Phải chăng là do các
thủy thủ trên tàu thao tác sai gây nên?
Đó là do tính chất của chất lỏng.
Chúng ta hãy làm một thí nghiệm nhỏ. Hai tay cầm hai tờ giấy mỏng đặt
song song nhau. Sau đó ta thổi một luồng hơi vào khe hở giữa hai tờ giấy,
ta thấy hai tờ giấy bị hút vào nhau. Đó là do vận tốc của luồng khí càng lớn
thì cường độ áp lực sinh ra càng nhỏ. Khi ta thổi khí vào giữa hai tờ giấy,
tốc độ của luồng khí nhanh hơn áp lực sẽ nhỏ hơn. Lúc đó áp lực ở phía
bên ngoài lớn hơn áp lực ở giữa hai tờ giấy làm cho giấy bị ép vào nhau.
Khi ta ngừng thổi, hai tờ giấy lại trở về vị trí ban đầu. Sử dụng nguyên lý
này ta có thể giải thích được vụ tai nạn trên. Khi hai tầu chạy song song,
dòng nước ở giữa hai tàu sẽ chảy nhanh hơn dòng nước ở bên ngoài, do đó
cường độ áp lực mực nước đối với hai thành tầu phía trong sẽ nhỏ hơn
cường độ dòng nước phía ngoài. Do vậy dưới tác động của dòng nước,
thành tầu phía ngoài sẽ đẩy hai tàu sát vào nhau. Chiếc tàu tuần dương hạm
nhỏ hơn chiếc tàu Olympia nhiều nên nó đâm vào chiếc tàu kia.
