CHUYỆN XƯA TÍCH CŨ
Sơn Nam & Tô Nguyệt Đình
www.dtv-ebook.com
Kiếm Bạc Kiên Giang:
Cụ Nguyễn Trung Trực là anh hùng kháng Pháp lừng danh nhờ trận đốt chìm tàu
địch ở Nhựt Tảo (Tân An) và trận đánh đồn ở Rạch Giá năm 1868.
Với sự tổ chức khéo léo của cụ, nhờ sự dũng cảm của nghĩa quân, đồn của tỉnh lỵ
Rạch Giá bị hạ, tất cả người Pháp trong đồn đều bị tiêu diệt. Mãi đến bốn ngày sau,
người Pháp mới chiếm lại được.
Sau đó, cụ ra Phú Quốc. Người Pháp truy nã, bao vây; vì hết lương thảo, cụ ra đầu
hàng.
Người Pháp lệnh xử tử cụ tại chợ Rạch Giá ngày 27 tháng 10 dương lịch 1868.
Thuở ấy người Pháp dùng tên đao phủ tên là Tưa. Tên này chuyên môn chém đầu
người mà ăn tiền. Trước khi hành hình, tên Tưa cầm gươm bước tới, sợ sệt. Hắn xá cụ
Cụ nói:
- Mầy làm theo luật lệ của Tây, mầy không có tội gì với tao. Đừng sợ. Nhưng mà
tao yêu cầu một chuyện.
Tên đao phủ ngơ ngác, cụ nói tiếp:
- Mầy phải chém cổ tao cho tốt, nghĩa là chém thiệt gọn. Hễ dục dặc thì tao vặn
họng mầy.
Sau khi cụ chết, dân chúng làng sở tại Rạch Giá lén nhà cầm quyền Pháp mà thờ cụ
tại đình Vĩnh Thanh Vân. Hằng năm, ngày kỳ yên tế lễ rất long trọng, trang nghiêm. Mãi
đến vài chục năm sau, quan chủ tỉnh người Pháp mới hay biết. Bị hạch hỏi, hương chức
đình rất lo sợ. Bây giờ có ông Hương cả tên là Mỹ đứng ra lãnh trách nhiệm thay mặt
hương chức mà đi hầu.
Người Pháp hỏi:
