đã khiến bé không thể mở lời. Trong trường hợp này bố mẹ phải
tạo điều kiện để con hiểu rằng không phải cứ thể hiện ý kiến cá
nhân là sẽ khiến người khác thấy khó chịu.
Ví dụ, bố mẹ hãy giúp con luyện tập thói quen thể hiện ý kiến cá
nhân. Khi con nói chuyện với bạn bè hoặc anh chị em, bố mẹ hãy
động viên con tự nói ra ý kiến của mình. Khi các cuộc trò chuyện
kết thúc, bố mẹ lại khuyến khích bạn bè, anh chị em của con chia
sẻ cảm xúc, phản ứng khi nghe con bộc lộ ý kiến riêng. Phần lớn
mọi người sẽ nói rằng không có vấn đề gì cả. Khi được hỏi về cảm
xúc khi bị người khác phản đối ý kiến, mọi người đều cho rằng lúc
đầu sẽ hơi khó chịu một chút nhưng nếu ý kiến đó hợp lý thì cảm
xúc khó chịu này sẽ nhanh chóng biến mất.
Hiểu được tâm lý này của mọi người, tâm trạng bất an trong con
chắc chắn sẽ vơi bớt đi nhiều. Nếu không thể áp dụng phương
pháp này ở trong gia đình, hãy đưa con đến gặp chuyên gia để con
có thể tham dự chính thức một khóa học phát biểu ý kiến cá nhân
nào đó.
Cuối cùng là vấn đề về hành động. Có một số bé yếu kém kỹ năng
thể hiện ý kiến cá nhân một cách bẩm sinh. Có nhiều bé thường
thể hiện ý kiến riêng một cách quyết liệt thái quá hoặc đột nhiên
hét lên, ăn vạ… Bởi vì bé không biết nên nói như thế nào, cách
triển khai ý kiến ra sao. Khi đó dù bố mẹ bảo “Con hãy làm tốt
vào” thì bé lúng túng không biết nên làm thế nào là tốt.
Lúc này, bố mẹ cần dạy con một cách cụ thể về “kỹ thuật” thể
hiện ý kiến, tức là dạy con biết phải làm thế nào. Mẹ có thể dựng
một số kịch bản đóng vai tùy theo từng trường hợp và chơi cùng
con để con luyện tập liên tục. Ghi âm lại cũng là một cách luyện
tập hiệu quả. Mẹ khuyến khích con thể hiện ý kiến riêng và ghi
âm lại rồi cho con nghe lại giọng mình. Trải qua quá trình luyện
tập kiểu này dần dần con sẽ biết cách thể hiện hiện hợp lý ý kiến
của mình trong hoàn cảnh thực tế.
Bố mẹ cần hiểu vấn đề của con và hỗ trợ, rèn luyện con theo từng
loại nguyên nhân như trên. Bố mẹ cũng cần hiểu rõ hai vấn đề
sau:
Thứ nhất, con chỉ gặp vấn đề về biểu đạt ý kiến cá nhân hay con
175
