Phần thưởng vật chất chắc chắn là có hiệu quả. Nhưng nếu chỉ sử
dụng một mình nó thì sẽ trở thành một thứ chất độc khiến con
trở nên phụ thuộc vào nó. Khi được thưởng quà, con sẽ vui.
Nhưng sẽ là sai lầm khi bố mẹ khiến con cho rằng niềm vui con có
được là từ món quà. Như vậy kết quả là bé sẽ trở thành một người
ham vật chất.
Bố mẹ phải giúp con hiểu rằng, tâm trạng vui vẻ ấy xuất phát từ
sự tiến bộ của bản thân con. Có như vậy trẻ mới cố gắng để ngày
càng tiến bộ hơn. Đây chính là lý do mà “khen” đi kèm với
“thưởng”. Khi thưởng quà cho con mà kết hợp với lời khen, phần
thưởng đó sẽ trở thành đòn bẩy nâng cao động lực của con từ bên
trong. Con sẽ cảm thấy vui vì được thưởng nhưng con cũng sẽ có
suy nghĩ rằng bản thân mình giỏi giang hơn nên mới được
thưởng và có nhiều lý do khiến tâm trạng vui vẻ. Đây chính là thứ
tạo nên một loại phản xạ có điều kiện.
Bố mẹ thường đau đầu không biết nên thưởng gì cho con, “lao
tâm khổ tứ” để tìm ra “chất xúc tác” cho con. Thế nhưng “của cho
không bằng cách cho”, nói thế nào khi thưởng cho con còn quan
trọng hơn nhiều. Nếu thiếu điều này, trẻ sẽ chỉ coi phần thưởng
chẳng khác nào tiền công nhận được sau khi lao động. Con sẽ
hành động với bố mẹ theo kiểu “Bố mẹ không cần dài dòng,
nhanh nhanh đưa phần thưởng cho con”. Thái độ này của con lại
khiến bố mẹ cảm thấy bị tổn thương. Khi thưởng cho con nhất
định bố mẹ phải nhớ rằng “khen thưởng” luôn đi liền với nhau.
Lời khen ngợi ngắn gọn nhưng phải nêu cụ thể con đã làm tốt
điều gì, đã tiến bộ như thế nào.
Thứ ba, nội dung của phần thưởng cũng khá quan trọng. Món quà
đó không nên quá đắt đỏ. Đối với các bé học học lớp đầu cấp 1, chỉ
cần mua cho con những món quà nhỏ, bán phổ biến ở các cửa
hàng văn phòng phẩm gần nhà như tranh dán hoặc có thể là nước
ngọt. Thưởng cho con những món đồ chơi đắt tiền như lego sẽ
khiến bố mẹ phải đắn đo về giá trị món đồ. Từ đó bố mẹ luôn nhìn
con bằng con mắt soi xét và không muốn thưởng khi con chưa đạt
đến tiêu chuẩn đặt ra.
Chúng ta có thể sử dụng phần thưởng để thúc đẩy hành động. Khi
305
