chiến thắng những tổn thương đa dạng mà người đó gặp phải
trong cuộc sống. Khi nuôi con, bố mẹ mong muốn con sẽ không
gặp phải tổn thương nào nhưng quá trình trưởng thành quá êm
đềm là một điều xa vời và cũng không hẳn là tốt cho con.
Tôi không cho rằng những nguy cơ và tổn thương con gặp phải là
vấn đề. Nếu trong thời điểm con đối diện với nguy cơ và khổ sở vì
những tổn thương mà bố mẹ không ở bên cạnh con thì đó mới
chính là vấn đề. Sẽ tốt hơn nếu bố mẹ không ly hôn nhưng đối với
các con ly hôn cũng không hẳn là vết thương khó lành. Trong thời
điểm con phải chịu những tổn thương lớn nhỏ từ việc bố mẹ ly
hôn, chỉ cần bố mẹ có thể ở bên cạnh con, chia sẻ những tâm sự
của con, dành thời gian cho con thì con sẽ coi những tổn thương
ấy là một phần của cuộc sống, là cơ hội giúp con chín chắn,
trưởng thành hơn.
Khi xem xét nhiều kết quả nghiên cứu về gia đình ly hôn, ta có thể
thấy rằng những đứa trẻ lớn lên trong các gia đình ấy không gặp
phải khó khăn đặc biệt nào chỉ bởi chuyện bố mẹ ly hôn. Sau ly
hôn, cuộc sống của bố mẹ sẽ trở nên tất bật hơn, thời gian dành
cho con ít đi và những vấn đề tâm lý bố mẹ gặp phải, những khó
khăn về mặt xã hội, kinh tế mới là yếu tố ảnh hưởng tiêu cực tới
cuộc sống của con. Trái lại, ly hôn cũng có mặt tích cực của nó.
Mối quan hệ đi tới ly hôn của các cặp vợ chồng đều song hành với
những bất đồng, va chạm gay gắt. Trong quá trình ấy, những bất
an của con đạt tới cao độ và cản trở sự trưởng thành về mặt tâm lý
của con. Ly hôn là cái kết giúp bố mẹ tự động chấm dứt “chiến
tranh” và điều này có ảnh hưởng tích cực tới sự phát triển về mặt
tình cảm của con. Các công trình nghiên cứu đã chứng minh rằng
trạng thái tâm lý, tình cảm của những đứa trẻ có bố mẹ ly hôn tốt
hơn, ổn định hơn là những đứa trẻ phải sống trong gia đình mà bố
mẹ không ly hôn nhưng luôn xung đột gay gắt.
***
Trong số những vấn đề mà đứa trẻ có bố mẹ ly hôn thường gặp
phải thì phổ biến nhất là tâm lý tự trách bản thân và cảm giác bị
bỏ rơi. Con thường nghĩ rằng tại mình mà bố mẹ ly hôn. Một số
trường hợp bố mẹ còn nói với con bâng quơ như: “Tại con cứ như
394
