Mniszek- Helena
Con Hủi
Dịch giả: Nguyễn Hữu Dũng
Lời giới thiệu
Năm 1909, khi tiểu thuyết Con Hủi - tác phẩm đầu tay của Helena
Mniszek, một nữ văn sĩ Ba Lan chưa được ai biết đến - ra mắt bạn đọc, các
nhà phê bình văn học đương thời lạnh nhạt và hờ hững đón tiếp tác phẩm,
hạ cố viết đôi lời bình luận công thức và sáo rỗng. Họ đều nghĩ rằng, sau
một kiếp sống ngắn ngủi và thầm lặng, tác phẩm sẽ âm thầm và hổ thẹn
chịu sự lãnh quên của đời, như vô vàn tiểu thuyết khác của " nữ phái " mà
thôi. Không ai có thể ngờ được rằng " Con hủi " của Helena Mniszek lập
tức trở thành một hiện tượng văn học làm náo động thị trường xuất bản,
được tái bản liên tục hàng chục lần với số lượng kỷ luật hồi ấy, là tác phẩm
văn học bán chạy nhất trong khoảng thời gian giữa hai cuộc chiến tranh thế
giới, rồi sau đó được dịch ra nhiều thứ tiếng nước ngoài và đã hai lần được
đưa lên màn ảnh.
Không những thế, Con hủi còn trở thành đề tài gây tranh cãi gay gắt giữa
người đọc và một số nhà phê bình, khiêm tốn không ít giấy mực. Người
đọc - đặc biệt là các thiếu nữ nói riêng và phụ nữ nói chung - hâm mộ tác
phẩm đến mức cuồng nhiệt, nhiều thế hệ " phái đẹp" coi nó là một tác phẩm
hay nhất, là sách gối đầu giường , là đỉnh cao của những niềm hy vọng và
mơ ước.
Họ đóng bìa da, khảm bạc, truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác như một
thứ của gia bảo. Còn giới phê bình thì trái lại. Từ chỗ phảy tay coi thường,
một số nhà phê bình cay cú trước nhiệt tình sôi sục " đến không thể hiểu
nổi "của người đọc, đã chuyển sang công kích tác phẩm, mở cả " một cuộc
