Một cách kiểm tra khác mà các nhà đầu tư cũng thường áp dụng là “tỷ
lệ hoàn vốn nội tại” (IRR – “internal rate of return”). Công thức này đơn
giản chỉ là phần trăm lãi kép trung bình (lãi tính trên vốn cộng lãi của năm
trước) của số vốn trong quá trình sử dụng. Ví dụ, nếu lợi nhuận trên một
triệu tiền vốn ban đầu trong một năm là ba triệu thì IRR là 200% (lợi nhuận
là hai triệu, tức gấp đôi số vốn ban đầu). Nếu phải mất ba năm để tạo ra
được ba triệu từ một triệu thì IRR sẽ là 44%.
Để tính toán được IRR, bạn cần có một máy tính đặc biệt hỗ trợ, nhưng
bạn có thể kiểm tra nó bằng một cách đơn giản hơn như sau:
Năm thứ nhất 1,00 triệu đôla 1,44 = 1,44 triệu
đôla
Năm thứ hai 1,44 triệu đôla 1,44 = 2,07
Năm thứ ba 2,07 triệu đôla triệu đôla 1,44 = 3,00 triệu
đôla
Với một dự án kinh doanh mới, một nhà đầu tư tài chính có khi yêu cầu
IRR phải lên tới 50%. Để làm được điều đó, bạn phải hoạt động hết công
suất mỗi năm:
Năm thứ nhất 1,00 triệu đôla 1,5 = 1,5 triệu đôla
Năm thứ hai 1,50 triệu đôla 1,5 = 2,25 triệu đôla
Năm thứ ba 2,25 triệu đôla 1,5 = 3,38 triệu đôla
Năm thứ tư 3,38 triệu đôla 1,5 = 5,06 triệu đôla
Tổng lợi nhuận thu được từ dự án kinh doanh mới có thể không khiến
bạn hài lòng. Giả sử như sau ba năm hoạt động, bạn chỉ thu được tỷ lệ “tiền
đổi tiền” gấp 2 lần, nghĩa là IRR chỉ bằng 26%. Nếu vậy, hãy chia nhỏ hoạt
động kinh doanh của bạn ra thành nhiều phần khác nhau: sản phẩm, nguồn
nguyên vật liệu, khách hàng, loại khách hàng, địa bàn hay khoa học công
nghệ. Hãy kiểm tra lợi nhuận của vốn thu được (thông qua tỷ lệ “tiền đổi
tiền” hay IRR) trên từng phần.
Ví dụ, bạn tính được lợi nhuận trong ba năm hoạt động như sau:
Vốn Lợi nhuận
Sản phẩm A 0,5 triệu đôla 0,75 triệu đôla
Sản phẩm B 0,25 triệu đôla 1,5 triệu đôla
