Chương I
TĂNG TRƯỞNG TỰ NHIÊN CỦA
SỰ GIÀU CÓ
M
ọi hoạt động buôn bán của một xã hội văn minh đều được tiến hành
giữa cư dân ở thành thị và cư dân ở nông thôn, bao gồm việc trao đổi các
sản phẩm thô lấy sản phẩm công nghiệp một cách trực tiếp hoặc thông qua
tiền tệ hoặc một thứ chứng từ, hối phiếu nào đó thay cho tiền. Nông thôn
cung cấp cho thành thị các phương tiện sinh sống và các nguyên vật liệu
cho sản xuất công nghiệp. Thành thị cung cấp lại cho nông thôn một phần
các thành phẩm công nghiệp, vì thành thị không sản xuất ra các thứ cần
thiết cho đời sống, cho nên có thể nói là mọi của cải và sự sinh sống của
dân thành thị là nhờ vào nông thôn. Tuy nhiên, sẽ là điều sai lầm nếu chúng
ta tưởng rằng mọi của cải mà dân thành thị có được là lấy của dân chúng ở
nông thôn. Những của cải của cư dân thành thị và nông thôn có được là do
sự nương tựa lẫn nhau, sự có đi có lại và sự phân công lao động. Trong mọi
trường hợp thì cả hai bên đều có lợi và có lợi cho tất cả mọi người được
phân công vào bất kỳ công việc gì. Cư dân ở nông thôn mua các hàng hóa
công nghiệp của thành thị bằng các sản phẩm của họ có một lượng lao động
ít hơn so với lượng lao động mà đáng lẽ ra họ phải bỏ ra nếu họ tự làm lấy
hàng công nghiệp. Thành thị là một thị trường tiêu dùng các sản phẩm
thặng dư của nông thôn, hay nói một cách khác, các sản phẩm còn dư lại
sau khi đã nuôi sống người nông dân, và những người nông thôn mang các
sản phẩm dư thừa của họ ra thành thị bán hoặc đổi lấy những đồ vật mà họ
cần. Thành thị với số cư dân càng giầu có và đông đúc bao nhiêu thì thị
trường tiêu thụ càng rộng lớn đối với các sản phẩm của nông thôn, và như
thế lại càng có lợi cho nông dân. Ngũ cốc trồng trong vòng một dặm xung
quanh thành thị được bán với giá tương đương với ngũ cốc mang từ 20 dặm
