cấp cao nhà nước, cận thần của nhà vua và những thành viên của giới tăng
lữ và chỉ ra sự mất mát này sẽ chẳng ảnh hưởng gì đến sự phồn vinh của
nước Pháp. Tuy được biết đến nhiều nhất, bài “Parable” không phải là phần
hấp dẫn nhất của L’Organisateur. Nhằm tương xứng với tiêu đề của tờ báo,
ông giới thiệu lần đầu tiên trong một loạt các lá thư một kế hoạch thực sự
cho việc tổ chức lại xã hội, hay ít nhất một kế hoạch sắp xếp lại hệ thống
chính trị, điều sẽ mang lại sự định hướng có tính khoa học cho mọi hoạt
động xã hội mà cần đến nó. Điểm khởi đầu mà ông muốn áp dụng cải cách
lúc ấy là hệ thống nghị viện Anh, hệ thống tốt nhất đã từng được tạo ra, và
vấn đề của ông là làm thế nào hệ thống này có thể được chuyển đổi thành
một thứ gì đó mô phỏng Hội đồng Newton của ông 16 năm về trước. Định
hướng này cần phải được đặt vào tay các nhà “công nghiệp”, nghĩa là tất cả
những người làm công việc sản xuất. Họ sẽ được tổ chức thành ba cơ quan
riêng biệt. Cơ quan đầu tiên, Chambre d’invention [Phòng phát minh]
,
sẽ bao gồm 200 kĩ sư và 100 “nghệ sĩ” (nhà thơ, nhà văn, nhà điêu khắc,
kiến trúc sư và nhạc sĩ) và cơ quan này sẽ vạch ra kế hoạch cho các công
việc công cộng. Chambre d’examination [Phòng giám sát] bao gồm 100
nhà sinh học, vật lí và toán học để đánh giá và phê chuẩn các kế hoạch này.
Chambre d’exécution [Phòng thực thi] tập hợp chủ yếu là các doanh nhân
giàu có và thành công nhất sẽ giám sát việc thi hành các công việc này.
Trong số các nhiệm vụ đầu tiên của quốc hội mới sẽ là việc xây dựng lại
luật sở hữu: bộ luật này “cần phải xây dựng trên cơ sở có lợi nhất cho sản
xuất”.
Hệ thống mới sẽ hình thành không chỉ bởi vì những ưu thế vốn có của nó
sẽ được công nhận rộng rãi mà bởi quan trọng hơn, nó là kết quả tất yếu
của quá trình phát triển của diễn tiến văn minh hóa đã diễn ra trong suốt
700 năm vừa qua. Điều này chứng minh kế hoạch của ông không phải là
không tưởng mà là kết quả của sự nghiên cứu khoa học về lịch sử, của lịch
sử có thật về toàn bộ quá trình văn minh hóa, như Condorcet đã hình tượng
ra nó, điều sẽ cho phép chúng ta tiếp tục con đường đã được định sẵn bằng
đôi mắt mở to.
