VƯỢT QUA GIỚI TUYẾN
Washington và Hà Nội bình thường hoá quan hệ đầu 1990. Người Mỹ với
các quan điểm khác nhau về chiến tranh bắt đầu đến Việt Nam. Các nhà
kinh doanh, những người nhìn Việt Nam như là một thần kỳ kinh tế mới ở
châu Á và muốn nhảy vào có chỗ đứng chân, là những người đến đầu tiên.
Đối với họ, chiến tranh đã thành lịch sử cổ xưa. Mối quan tâm của họ là
kiếm tiền và Việt Nam có vẻ là một triển vọng khả quan.
Các cựu chiến binh cũng quay lại thăm chiến trường xưa, nhớ lại những
chiến hữu đã bị chết và gặp những người đã từng giao chiến. Trung tướng
nghỉ hưu Hal Moore có một chuyến đi như vậy năm 1990. 25 năm trước,
năm 1965, trung tá Moore chỉ huy trung đoàn 1, sư đoàn con cưng số 7 của
lục quân Hoa Kỳ. Ngày 23-10 năm đó, đơn vị của ông được trực thăng vận
đến thung lũng Ia Drang, nơi có căn cứ và tuyến đường xâm nhập vào Tây
Nguyên của cộng sản. Khi hạ cánh, lực lượng gồm 450 người của Moore bị
bao vây và tập kích bởi 2.000 quân chủ lực. Vài ngày sau, một trung đoàn
khác của sư 7 cũng rơi vào tình trạng tương tự. Các cuộc giao tranh ác liệt
kéo dài hàng tuần.
Trận chiến ở Ia Drang có ý nghĩa rất lớn đối với cuộc chiến tranh. Theo lời
Moore: "Cả hai bên đều tuyên bố chiến thắng và cả hai rút ra những bài
học, một số trong đó dối trá một cách nguy hiểm, được lan truyền lặp lại
trong suốt một thập kỷ chiến tranh đẫm máu và hy sinh đau đớn đến sau đó"
(
). Quyết định viết sách về những người lính đã chết tại Ia Drang, Hal
Moore quay trở lại Việt Nam năm 1990. ông gặp lại tư lệnh quân đội miền
Bắc từng đối mặt năm 1965. Họ cùng nhau đi trên bãi chiến trường Ia
Drang và nhớ lại các cuộc đụng độ khốc liệt.
KHI HÀ NỘI TIẾN, WASHINGTON LÙI
